69 ලංකාවේ කලාව මිනිසුන් මරයි....

ආදරය කරලා පිහියෙන් අනින්න පුළුවන්ද කියලා මට හිතුනා. එක් ගිතයක මෙහෙම කියනවානේ ප්‍රේමයයි වෛරයයි අතරේ වෙනස කෙස් ගසකට සමයි බිදුනු දා පුජාව ප්‍රේමයේ ඔහුගේ ආගම වෛරයයි කියලා. මේ වෛරයේ ඇදහිල්ල මෙරට සිනමාව ,ගීතය,නාට්‍ය තුලින් මතුවී  අප මනසට පැමිණි විට තවත් මිනිස් ජිවිතයක් නිමාවට පත්වන බව කිසිදු විටෙක් සිතන්නේ නැත. කලා කරුවා කලාව තුල නිර්මාණය කරනු ලබන නිර්මාණය හමුවේ තවත්  සිතුවිලි පරම්පරාවක් ඒ තුලින් තවත් නිර්මාණ කෝටි සංඛ්‍යාත ප්‍රමාණයක් බිහි කරනු ලබනවා .

තමා ආදරය කල පෙම්වතිය හට ආදරය ඇති නිසාම තමා සමග නොව තවත් පෙම්වතෙකු වෙත යන්න කියන ගීතයක් ඇසුන මා හට අපුරු සුන්දරත්වයක් දැනින.

හන්තානට පායන සද ලස්සනයිද, කියන්න,

මා නොදුටුව ඒ පුර සද ඔබට හැකිය දකින්න.

මේ සිතුවිලි දැහැන රසවිදින්න පුළුවන් පෙම්වතෙක් පිහියක් ගෙන තම පෙම්වතියට ශරිරයේ කීප පොළකට අනින්නට නොසිතනු ඇත. එනමුත් මෙම ගීතය හැර තවත් ගීත මෙසේ නොවන්නේ තාර්කික ඥානයට කිසිදු අයුරකින් බුද්ධිමත් ලෙස සමිප නොවන නිසාවෙනි .අප අතර බිහිවන ආත්මාර්ථකාමි කලාව සමාජ පසුබිම වෙනත් මානයකට ගෙන ගොස් දූෂනය වු හදවත් නිර්මාණය කරන්නට සමත් බව නොසිතන සිමාවක් තුල කලාව කලාව සදහා ද නොමැති නම් මිනිසා සදහාද යන්න තෙරුම් ගැනිමට නොහැකිය. විද්‍යුත්  සන්නිවේදන ක්‍රියාවලිය හමුවේ උදේ සිට රෑ පුරවටම අසන්නට සලසනු ලබන්නේ මෙවැනි නිර්මාණ නම් එය සමාජය නිසි මගකට යොමු කරලිමට නොහැකි තත්ත්වයකි .අද එය සුන්දර විරහාවක් බවට පත්ව තිබේ .විරහාව නැවත නැවත විදිම හමුවේ නිර්මාණය කරනු ලබන ලෝකය උන්මත්තකයෙකු හෝ හෙරොයින් ගත් අයෙකු බවට පත් කරනු ලැබිම අවාසනාවන්ත සිදු විමකි.

ඇතැම් විට යම් අයෙකු නිර්මාණය කරනු ලබන කලාව තුල වෙනත් මානයක් කථා කලද පිටත සිට එය අසන්නා වෙනත් ඇසුරක් එම නිර්මාණයෙන් බලාපොරෙත්තු වේ.මෙම තත්ත්වය විශ්වවිද්‍යාල සිසුවෙකු හෝ සිසුවියක් තම සාහිත්‍ය රසයත් සමග විදදරා ගනු ලබන අතර එය සාමාන්‍ය ලෝකය හමුවේ වෙනත් මානයක් සොයා යනු ලබයි.

ඇතැම් සම්භාව්‍ය සිනමා පටයක කතා තේමාව හමුවේ ලිංගික අවස්ථාවක් නිරුපනය කලබව නිර්මාණ කරුවා කියුවද එහි රසවිදින පුද්ගලයා තේමාව ඉවතදා ලිංගික රසය පමනක් විදි නම් එය තව දුරටත් වැඩිහිටියනට පමනක් ලේබල් වුන කෘතියක් බවට පත්වේ .එවිට නිර්මානය සමාජය හමුවේ තවත් චරිතයක් නරඹන්නා වෙතින් නිෂ්පාදනය කරනු ලබයි. සියල්ල හමුවේ කලාව රස විදිම සහ කලාකරුවා අතර ඇති වන මෙම නොගැලපිම මාකට් එකක් බවට පත් කර ගැනිම සහ මුදල් සෙවිම හමුවේ කලාව තුලින් සමාජය නිරුවත් කර ම්ලේඡයින් බිහි කරිම ආරම්භ කරනු ලබයි. මනෝවිද්‍යාව සහ කලාව අතර සමිප බවක් තිබුනද කලා කරුවා මනෝවිද්‍යඥයෙකු නොවන බැවින් සමාජය හමුවේ මානසික රෝගින් විශාල පිරිසක් එක් පැයකට නිර්මාණය කරනු ලබයි. මෙම තත්ත්වය කොතරම් දුරට අපරාධයක් වනවාද යන්න තිරණය කල නොහැක. යුද්ධයකදි මිනිසුන් මියයනවාට වඩා මෙම ක්‍රමය හමුවේ මිනිසුන් මිය යනු ඇතැයි මට සිතේ. වේදනාව සහ සතුට වෙන් කරන සාධකය හමුවේ කලාව වැදගත් සාධකයක් බවට පත්වේ. මෙරට බිහිවු ගීත අතරින් අතිවිශාල ප්‍රමාණයක් ඝෘණාත්මක අවබෝධයන් නිර්මානය කිරිමට දක්ෂය. ධනාත්මක ලෙස පවතින නිර්මාණ ගණන ඉතා අඩුය.

ගොළුහදවත නවකතාව ඉතා රසවත් විය .එම නවකතාව ඇසුරින් නිෂ්පාදනය වු සිනමා පටයද ජනතාව ඉතා ආදරයෙන් වැලද ගත් බව රහසක් නොවිය. එය කොතරම් ජනතාව අතරට ගියද කිවහොත් සුගත්ලා සමාජය තුල නිර්මාණය විය. ඇතැම් අය සුගත් බීමට ඇබ්බැහි වු අයුරින්ම බේබද්දන් විය. ධම්මි ලෙස තවත් පිරිසක් නිර්මාණය විය. එක්ටැම් ගෙයද එසේම විය. ආදරයෙන් පැරදුන විට එක්ටැම් ගෙයක රස්සාව සොයා ගිය තරුණයින් බොහොවිට හමු විය.

දහසක් මල් මැද එකම මලයි පැතුවේ

එමල කිමද සරදම් කර සැගව ගියේ ,

මලේ සුවද පොද දැනේ තවම මට,

ජිවිතය ජිවත් කරන්න අරමුනක් සොයන විට කලාකරුවා එය ජිවිතයේ සුන්දරත්වයට යන පාර කියන අයෙකු නම් අද මේ ජනසමාජය කොතරම් සුන්දර විය හැකිද ? අප උදේ පාන්දර අවදි වූ විටක ඇසුන ගීතය ඇතැම් විට දිනය පුරාවටම මුමුනනු ලබයි. මා හිතවත් මිතුරෙකු තම ජංගම දුරකථනයෙන් තවත් අයෙකු හට උදයේම පණිවිඩයක් දිමට උත්සාහ ගත් විට මද වේලාවක් ඔහුට අසන්නට ලැබුණ ගීතය ඔහුගේ දවසේ ගීතය විය.

අවසාන මොහොත මාගේ පෝරකය දෑස මානේ පෙනේවී රූපේ,

මා හට ඔහු මෙම කොටස පමනක් කීප විටක් කියනු  ඇසිමෙන් ඇති වු සිතුවිල්ල හේතුවෙන් ඔහුට කතා කර යමක් පහදා දුන්නෙමි .එනම් යම් සුභ වචනයක් ආශිර්වාදයක් කර ගන්නා සේම අවසාන මොහොත යනුවෙන් මැතිරීම කොතරම් උචිතද යන්න පහදා දෙන ලදි . මෙය ඇතැම් විට එක් අයෙකුට නොව සමස්තයකටම සිදුවී ඇත. කලාව සුන්දර මැතිරිල්ලක් නොව අසුන්දර වස්කවියක් වී ඇති හැඩය. මෙය ඛේදාන්තයකි.

අද පුවත් පත් වාර්තා කියවීම හමුවේද එසේම සිදුවේ. දිනය තුල මිනි මැරුම් ස්ත්‍රි දුෂණයන් ඇතැම් අයෙකු වස පානය කල සැටි. ඒ සදහා යොදාගත හැකි වස වර්ග සහ ලේසියෙන් මිය යාමට හැකි ක්‍රමයන් මේ සියල්ල දවසේ පාඩම ලෙස කියවන්නට පාඨකයා හට අවස්ථාව උදාවේ. පාඨකයන් මෙම සිදුවිම් සංවේදිව කියවනු ලබයි. මේ අය කොයියම් අවස්ථාවක හෝ තමා සංවේදි වූ විටක විකල්ප විසදුම ලෙස ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන්නේද එයයි. නැති නම් ජාතික වශයෙන් සොරෙකු බේබද්දෙකු  මිනිමරුවෙකු බිහි කිරීමට මෙම පුවත් පත් පාඩම් ඉතා වැදගත් වේ. එය අද සිදුවෙමින් පවතී. දිනකට කීප දෙනෙකු ලංකාව තුල ඝාතනය වෙයි.

කලාව මගින් ආනන්දයෙන්  ප්‍රඥාවට මිනිසා හට ගමන්  කරන්නට හැකි මගක් නිර්මාණය විම සමාජයට වැදගත් සාධකයකි. එනමුත් මෙරට බිහි කරනු ලබන කලාවට එය කොතරම් දුරට සිදු කිරිමට හැකි වීද යන්න ප්‍රශ්නයකී. පෞද්ගලික රුපවාහිණි නාලිකාවක විකාශනය කරනු ලබන පුවත් තුල අද වන විට මිනිමැරුම් රසවත් කර පෙන්විම තරගයක් බවට පත් කරගෙන තිබේ . එය සිදු කරනු ලබන ආකාරය වේලාව උපක්‍රම මැනවින් පහදා දේ මෙවැනි දෑ තුලින් බලාපොරොත්තු වන පණිවිඩයට වඩා යමක් සිදුවේ .එයින් සිදු වනුයේ හෙට දිනයේදි තවත් එවැනිම සිදු විමක් නිර්මාණය විමය.දි ගින් දිගටම පුවත් මැවිමය.

සන්නිවේදනයේ හර පද්ධතිය කලාව හරහා ජනතාව අතරට යාම තුල මනෝවිද්‍යාත්මක භාෂාවක් සමස්ත සමාජය තුලම නිර්මාණය වේ. එකිනෙකා තම තමන් විසින් ලබා ගන්නා අත්දැක්ම් සමාජ ගතකිරිම නැවතිමට හැකියාවක් නැති වුවද. සමස්ත සමාජයේ ලැජ්ජා භිය නැති කර ම්ලේච්ඡත්වයට ගෙන ඒමට එය අනෙක් අය හටද බෝ කිරිමට තම නිර්මාණ දායක වන බව දැන ගැනිම ඉතාමත් වැදගත්ය. අනූව දශකයේ මුල සිට නිර්මාණය වු ගීත කලාව හමුවේ අද දක්වා විරහාව හැරෙන්නට වෙනත් නිර්මානයක් ජනතාවට දුන් බවක් දක්නට නැත. නව සංගීත සංක්‍රමණය හමුවේ වේදිකා සසල කරමින් හඩන ගී ඇසු පරපුරක් අද ලාංකිය ජන සමාජයේ බින්න බැසගෙන සිටි.

කලාව විදිමට ඇති අයිතිය සහ කලාව විදීමට බුද්ධිය ලබාදිම අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ සැලැස්මක් විය යුතුය. නමුත් සිංහල විෂය යටතේ විභාගයට පමනක් සීමා වු රසාස්වාදයක් නිර්මාණය කිරිම සහ ඇතැම් ගුරුවරුන් තම කීර්තිය වෙනුවෙන් ආදරය ෆැන්ටසි කරණය කල අවස්ථා පසුගිය දශකය තුල හමුවේ. එහි කොඩිවිනය වූයේ අද දක්වා මිනී මැරීමේ ආදර සංකල්පය හට ගැනිමය. ආකර්ෂණය සහ ආදරය හමුවේ තමා කැමති වස්තුව අහිමි වීම වෛරයීය මෙවලමක් බවට පත් කිරිම පුරුදු පුහුණූ කරණ ලදි.

කලාව කලාව සදහා පමනක් විම සහ කලාව මුදලට යටවිම හමුවේ කලාවේ සමාජ වගකීම කලාකරුවා විසින් පැහැර හැර තිබේ . මේ සිදුවීම කොතරම් දරුණු විපාක ඇති කරන්නේද යන්න වග විභාග කිරිමක් විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හමුවේ ගිලිහී ගොස් ඇත. නමුත් මෙරට කලාව මිනිසා වෙනුවෙන් නිර්මාණය කිරිමට සුදුසු පරිසරයක් ඇති කිරීමට සිටින පිරිස නිහඩ වීම හමුවේ සිදුවන විනාශය අති මහත්ය.

වරක් මා ටි.එම් .ජයරත්න ගායන ශිල්පිය හමුවු අවස්ථාවක ඇසුවේ හැත්තෑව දශකයේ නිර්මාණ පෙරළියට පසුව නව නිර්මාණ සදහා අවධානය යොමු නොකරන්නට හේතුව කුමක්ද යන්නය. මුනිවත හොදයි දෙබසින් දුක වැඩි හින්දා කියලා මට හිතුණේ ටි.එම් .ජයරත්න මහතා දුන් පිළිතුර ඇසිමත් සමගය.

අද අපි අළුත් ගීතයක් කරන්න වියදම් කරනවා .ඒ වෙනුවෙන් වියදම් කරන්න කව්රු හරි හොයා ගන්න ඕනෑ. නැත්නම් අපි වියදම් කරන්න ඕනෑ. එහෙම කරලා විශාල වියදමකින් ගීතයක් වෙළද පොළට දෙන්න ගියාම අපිට හිතා ගන්න බෑ වෙන දේ. අපි ඒක පටිගත කරපු සීඩී පටය අරන් ගියාට පස්සේ අපිට අහන්න ලැබෙන්නේ අපි අමාරුවෙන් කරපු ගීතය වෙළද පොළට ආපු හැටි . අපිට කල කිරිමක් විතරයි ඉතුරු වෙන්නේ ඉතින් කොහොමද අළුත් දෙයක් කරන්නේ . හොරකම් කරන එක දැන් හරිම ලේසියි. අද තප්පර ගානකදි අපි කරපු රේකෝඩින් එක අන්තර්ජාලයට කවුරු හරි දානවා. ඒක හෙට මිනිස්සු  ලගට ගිහින් ඉවරයි. වියදමක් නොකර පද ටිකක් දාලා සිංදුවක් හදන ක්‍රමයක් තියෙන්නේ ශාස්ත්‍රිය බවක් උවමනා නෑ දැන් මාකට් එකට සිංදු කියන එක විතරයි තියෙන්නේ .

සනත් නන්දසිරි මහතා කියන කතාව තුල ඔහුද කලාව පිළිබද කල කිරුනු බවක් කියවේ . මම ගීතයක් ගායනා කරන්න කියන ගානට වඩා අද ඊයේ ගායකයෝ ගන්නවා. අපි එහෙම කිව්වොත් ගීත ගයනා කරන්න වෙන්නේ නෑ . මේ මෙරට ඉල්ලුම සැපයුම ගීත වක්‍ර විතැන් වෙන විදිය කියවෙන්නේ ඒ විදියට නම් තව මොන කතාද කියලා හිතන්න වෙනවා.

තව දුරටත් මෙරට කලාව පිළිබද සංවාදයක් නොමැති වුවහොත් අනාගත පරපුර කුඩු බිව්වාට වඩා හානියක් කලාව තුලින් සිදු කර ගනු ලබයි. මනස විකෘති කරගැනීමට අඩන කලාව සහ බුද්ධිමත් විචාර ශීලී පරපුරක් බිහි කිරීමට කාලයක් උදා නොවනු ඇත.

මෙරට ටෙලිනාට්‍ය කලාව තුලින් සිනී බෝල කතාවක් ආලින්දයට ගෙන ඒම හමුවේ තරුණ පරපුර තම ජිවිතය බවට මෙම සීනී බෝල කථා පත් කරනු ලබන විට කොසොල් රජු දුටු සිහින මෙම සමාජය හමුවේ ඉතා ඉක්මනින් දක්නට ලැබෙනු ඇත. පවතින ක්‍රමයට බුද්ධිමත් පරපුරක් සීටිම ගැටළු සහගත විය හැකිය. නමුත් මෙරට ලාංකිය චින්තන රටාව විනාශ වනු ඇත.

මනෝ විද්‍යාත්මක විග්‍රහයක් වන එක් කරුණක් විසි එක් වතාවක් අධ්‍යනය කිරිම හමුවේ යටිසිතට කාන්දු වී එය මතකයේ කොටසක් බවට පත් විම සත්‍යක් නම් අද අප සමාජයේ දකින අසන පෙනෙන කලාව ශරිරගතව මහ විනාශයක් සිදු කරනු ඇත.

ප්‍රියයානනි අහන්න එකපාර මා මරන්න කියන වචන මන්තරයක් වී, එය සැබෑවක් වී පෙම්වතුන්ගේ මරණයේ දේශය ලෙස මෙරට ප්‍රසිද්ධියට පත්වනවා ඇත. දරුසෙනෙහස දෙමාපියන් ඉවත දමා පාලම් වලින් දරුවන් ඉවතට වීසි කරණවා ඇත. අතීතයේ ආත්තම්මා සහ තම සීයා ඇසුරේ කවි කතා මතින් බිහි වු සාහිත්‍ය ලෝකය අප අනාගත පරපුරට අහිමි වනවා ඇත. ජන විඥානය සමග පරපුරෙන් පරපුරට රැගෙන ආ සියල්ල නැතිවී යනු ඇත. ලාංකිය සමාජය සදාකලිකවම කටුගෙයකට සීමා වනු ඇත. විකෘති කලා කරුවන්ගේ දේශයක් වනු ඇත.

 කලාව මිනිසුන් සදහා පමනක් භාවිතා කරමු .ආනන්දයෙන් ප්‍රඥාවට ගෙන යන්නට සංවාදයකට එමු. 

මාසයේ අවසන් ලිපිය වෙනුවෙන් සිරාගේ කාමරයට ලියා එව්වේ,

අම්පාරේ චන්දන ලියනාරච්චි

ප.ලි

මාසයේ අවසාන ලිපිය වෙනුවෙන් චන්දන ලියනාරච්චි සහෘදයා සිරාගෙ කාමරය වෙත ලිපියක් ලියා එව්වාට මුලින්ම ස්තූති වන්ත වෙමි. ජනමාධ්‍යවේදියකුද වන ඔහු කථා කර ඇති මාතෘකාව සැබැවින්ම කාලීන එකකි. ඒ පිළිබද යමක් ලියන්නට මා සිතෙහි බීජය වැපිරෙන විටම චන්දන මේ සටහන මවෙත එවීම මහත් සතුටකි. ඔහු මෙහිදී ගෙන හැර පාන දිනෙන් දින කලාව වල පල්ලට යාමේ භූමිකාවට සෘජුව වගකිව යුතු කොටසක් ලෙස ලංකාවේ එෆ් එම් නාලිකා මාෆියාව මවිසින් හදුන්වා දෙන්නට රිසි වෙමි. මගේ අදහස් ඉදිරියේදී ලිපියකට ගොනු කරමි. එතෙක් අපි හොද සංවාදයකට මග සකසා ගනිමු.