58 මාකස් සහ ඇලිස් නෝනා සමග අතීතයට ගියෙමි

සිරා කොලුවා වන මම අද ඔබට දෙසන්නට යන කථාවට දශක දෙකකට වැඩි ඉතිහාසයක් තිබේ. පාසල් යන වයසේ සිටි මා මෙන්ම මගේ ගමේ අසල්වැසි කොලු කුරුට්ටන්ද ජීවිතය පිළිබද මෙලෝ සංසාරයක බරක් නැති, දෙන දෙයක් කා වෙන දෙයක් බලා සිටි මේ සුන්දර අතීතය ඉතාමත් රසබර එකකි. ගමක ඉපදුන එකෙක් ලෙස මම ඉතාමත් සුන්දර ළමා කාලයක් අත් විද්දෙමි. වෙල් ඉපනැල්ලේ දුව පැන ඇවිදින්නටත්, ඇලේ දොලේ පනින්නටත් අපට එකල තහංචි තිබුනේ නැත. අද කාලයේ දරුවෙකුට මේ සුන්දර අත්දැකීම් බොහෝ සේ දුරස්ථ බව දනිමි.

පාසල් නිවාඩුවේදී අපි ගුඩු විද්දෙමු, කොහි කිරිල්ල ගෙඩි යොදා බට තුවක්කුවෙන් වෙඩි තිබ්බෙමු, සරුංගල් උඩ අරින සමය උදා වූ විට එය රෝගයක් ලෙස ගමටම බෝ විය. සරුංගලයක් තනිව සාදා ගත නොහැකි උන් ඒ කාරිය කරන්නට හැකි කෙනෙකු වෙත පාප්ප, සව්කොල, ඉරටු ගෙනැවිත් දී සරුංගල් සාදවා ගත්තෝය. සිරා කොලුවා වන මට කපුටා සහ නයා යන වර්ගයේ අතුරු ආපදාවකින් තොරව උඩ යන සරුංගල් සෑදීමේ පුංචි කීර්තිනාමයක් තිබුන නිසා පුංචි එකෙක් දෙන්නෙක් සමහර දවස් වලට අපේ නිවසට පැමිණෙයි...සරුංගලයේ සැකිල්ල සකසා දුන් විට සමහරෙක් තම සහෝදරියකට කියා එයට සවුකොල අලවා ගත්හ. සරුංගලය වැඩ නිමවා උඩ යවන විට ඒ දෙස බලා විදි සතුටත්..සරුංගලයක් නූල කැඩී කඩාගෙන යන විට එකාවන්ව ඒ පසුපස දිව ගිය අයුරුත් මට තවමත් මතක් කරන්නට අපහසු නැත.

මේ කෙහෙල්මල් සරුංගලයක් හින්දා මේ ළමයි අව්වෙ වේලෙනවා...සමහර දිනෙක අම්මා දෙස් තියන්නේ උදෑසන සිටම අපි සරුංගලය සමග වෙල් ඉපනැල්ලේ කාලය ගත කරන නිසාවෙනි. අප එකල නිදාගන්නේ එළිවෙනතුරු සිටින්නට බැරි ඉස්පාසුවකිනි. නව දවසක් උදා වූ පසු සරුංගල් අරින්නට තරමේ සුළගක් හමන්නට පැය කීපයක් ගත වෙයි. පොල් ගස් වල මුදුන් අතු සෙලවෙන විට සුළං හැමීම ආරම්භ වී ඇති බව අපි දනිමු. එතැන් සිට අපේ සරුංගල් උඩු ගුවනට යවනකං අපට මෙලෝ සිහියක් නැතිය.

මම කාලා එනකං මේක බලාගනින්..දිවා ආහාර සමය එළඹෙන විට අහල පහල සිටිනා එකෙක් වෙත සරුංගලය පවරන්නත්...කෑමෙන් පසු නිවසේ මිදුලේ සිට සරුංගලය දෙස බලා එය අම්මාට පෙන්වන්නත් එකල මමත් මලයාත් මහත් සේ රිසි වීමු.

කෙමෙන් කෙමෙන් කරදඬු උස් මහත් වෙන විට සරුංගලය අපෙන් කෙමෙන් කෙමෙන් ඈත් විය. සිස්සත්ත කඩඉමෙන් පසු බොහෝ දෙනෙකුට පා පැදියක් ලැබීම එයට හේතුභූත වූ කාරණය වන්නට ඇත. බයිසිකල් මගින් වෙසක් බලන්නට යන්නත්....පොසොන් සමයේ දන්සැල් සොයා යන්නටත් සරුංගලයෙන් පසු අපි ප්‍රිය කළෙමු. මේ ක්‍රියාකාරකම් නිසාම සම වයසේ උන් අතර කදිම සමගියක් දළු ලා වැඩිනි.

විදේශගතව සිටි මගේ පියා නැවත සියරට පැමිණි පසු අපේ නිවාස කිට්ටුවෙන් ගලා යන අත්තනගළු ඔයේ පිහිනුම් පාඩම් කියා දුන් අන්දම මම අතීතයේ දවසක ලියා තිබේ. මටත් මයෙ මලයාටත් ඇරඹුන මේ පිහිණුම් පාසලට දවසක් දෙකක් ගත වන විට පිහිනීම ඉගෙනගැනීමට ආසාවෙන් සිටි ගමේ තවත් උන් එකතු විය.

අනේ මල්ලියෙ මෙන්න මේකටත් ඔය පීනන හැටි කියලා දෙන්න..

දෙමාපියෝ උන් මගේ පියා වෙත බාර දුන්නේ එසේ පවසමිනි.

හිරු මුදුන් වන විට අප තාත්තාට කරදර කොට ඔයට යන්නෙමු. එතැන් සිට පැයක් දෙකක් දිය කෙළියද පිහිණුම් පුහුණුවද සිදුවෙයි. එදා අපේ කෙළි කවට සිනා හඩින් නිම්නාද වූ  ගමේ නාන තොටුපල අද වල් වැදුන තැනකි. වතුර මලෙන් නිවසේ සිට නාගන්නවා විනා ඔයට ගොස් රෙදි ටික සෝදා නාගන්නට කිසිවෙකුට අවශ්‍යතාවක් නැත. කාලය මැව් වෙනස අතරතුර අත්තනගළු ඔය හුදෙකලා වී ගලා බසියි.

ඡායාරූපය මෙතැනින්

මාසයක දෙකක ඇවෑමෙන් අපි සියල්ලෝම පිහිණීමේ දක්ෂයන් වීමු...ඔය හරහා දෙපසට පිහිනන්නත්...තරගයට පිහිනන්නත්, දිය යට කිමිදෙන්නත් අපට වෙනත් අයෙකුගේ ගුරු හරුකම් අවශ්‍ය වූයේ නැත. තවත් ටික දවසකට පසු පාලම් ඇන්දේ සිට ඔයට පනින්නට අපි පුරුදු වීමු. සෑහෙන උසක සිට ජල තලයට වැටුන පසු ඔයේ අඩිය දක්වාම ගමන් කර නැවත ඉහළට පැමිනීම සැබැවින්ම විනෝදජනක අත්දැකීමක් විය.

අපේ හැකියාවන් ගැන සෑහීමට පත්වූ පසු තාත්තා අප සමග ඒම නවතා දැමුවේය. දැන් පාසල් නිවාඩු කාලයට කොල්ලන් සරුංගල් යවන්නේ නැත. දිවා කාලයේ අත්තනගළු ඔයේ ජල තලයට එකතු වෙන අපි එතැන් සිට ඇස් ගෙඩි ගොරකා මද මෙන් දිස් වෙනතෙක් දිය කෙලින්නෙමු. පාලම යටින් ගොස් පාලමේ කොන්ක්‍රීට් කණු දිගේ ඉහළට බඩගා පාලම මතට පිවිසීමත්...එතැනින් නැවත ජලයට පැනීමත් අපට එදා කජු කනවා මෙන් වුවත් මේ තඩි බඩ ගෙඩිය උස්සාගෙන අද සිරා කොලුවා ජලයට පැන්නොත් බඩ පැලී  එතැනම යටියන්තොට යනු ඇත.

අපේ පිහිණුම් නඩය බොහෝ සේ එකමුතුය. පාසල් නිවාඩු කාලයේ දිනපතාම දිය කෙළියේ යෙදෙන විට ඇතැම් ක්‍රියාකාරකම් නීරස වන විට අප අලුත් දේ කරා යොමු වීමු. එකල අපි හැන්දෑ කොරේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා කලේ වෙන්දේසිවත්ත නම් කට්ටි කර විකුණූ පොල් වත්තක සිටය. ඉඩම් අළෙවිය පිළිබද ප්‍රසිද්ධ සමාගමක් මේ ඉඩම විකුණා අහවර කර තිබූ නමුත් එහි බිම්කොටස් මිළදී ගත්ත උන් ඒවායේ නිවාස තැනීම ඒ වනතෙක් අරඹා තිබුනේ නැත. ඒ නිසාම එහි වූ පොල් ගස් වලට මෙන්ම තැඹිල් ගස් වලටද අයිතිකරුවන් සිටියේ නැත.

අත්තනගළු ඔයේ සිට කුඹුරු ඉඩම් වෙත ජලය රැගෙන ගිය තරමක් විශාල ඇළ මාර්ගයක් මේ ඉඩමට පහළින් වැටී තිබුනි. පහළ සිට ඉහළට ජලයේ පිහිනා විත් ඒ ආසන්නයේම ඇති ගස් වලින් කුරුම්බා කැඩීමේ අපූරු සැලසුමක් වතාවක් සභාවට ඉදිරිපත් කලේ අපේ පිහිණුම් සංගමයේ සිටි ප්‍රබල සාමාජිකයෙකු වූ මාකස් විසිනි. ඒකාගේ නම වෙනත් එකක් වුවද ගමේ කොල්ලන් අතර ප්‍රසිද්ධ වූයේ මාකස් යන නමිනි. ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා කරන විට ඔහු රාහුල් ද්‍රාවිඩ් වැනිය. පන්දුවට තට්ටු දමමින් සිටිනවා විනා විශාල පහරකට යන්නේ ඉඳහිට හෙයින් දවා ගැනීම පහසු නැත. පාසල් නිවාඩු සමයේ අප උදෑසනම ටෙස්ට් ක්‍රිකට් තරග පැවැත්වූ නිසා මේකාගේ තට්ටු දැමීම අපට හිසරදයක් වී තිබූ කාල වකවානුවක්ද විය.

පොල් වත්තේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා කරන කරන විට පන්දුව පොල් ගස් මුදුනේ ඇතැම් විටෙක රැදෙයි. එවන් විටෙක පන්දුව නැවත ලබා ගැනීමට ෆයිලට් කෙනෙකුගේ අවශ්‍යතාව අපට ඇතිවේ. ඒ අවශ්‍යතාව ඇතිවූ දිනක ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් වී වළල්ලක ආධාරයකින් තොරව පොල් ගස මුදුනට ලගා වූ මාකස් තම හැකියාව හා පුරා කියා අපට පෙන්වූවේය.

ඔහුට ඇත්තේ අපූරු හැකියාවකි. පොල් ගස අත් දෙකෙන් අල්ලාගෙන ඒ මත ඇවිදිනවා මෙන් කකුල් දෙක තබමින් ඉහළට යන ආකාරය බලා සිටින්නට ආශා හිතෙන එකකි. එදායින් පසු පොල් ගහක පන්දුවක් රැදුන සෑම විටෙකම එය ලබාගන්නට ගුවන් ගත වූයේ මාකස්ය. නමුත් ටික දිනක් යන විට මේ කාරිය පිනට කරන්නට මාකස් කැමති වූයේ නැත.

මට කුරුම්බයක් කඩා ගන්න දෙනවා නම් විතරයි මම නගින්නේ....

මාකස් තම ඉල්ලීම් එලෙස ඉදිරිපත් කරන විට ක්‍රීඩා කරන තැන සිටින වැඩිහිටි එකෙක්...

හා කඩාගනින්කො... කියන්නේ වෙන්දේසිවත්තේ පොල් ගස් එකාගේ දේපොළ යයි සිතාගෙන විය යුතුය.

වෙන්දේසිවත්තට යාබදව තිබුනේ ඇලිස් උපාසිකා මාතාවගේ නිවසයි. බොහොම සැර පරුෂ කාන්තාවක් වූ ඇය, අප හොර කුරුම්බා කඩනවා දුටුවහොත් කනේ ඇගිලි ගහගන්නට බැණුම් අහන්නට වන බව දන්නා නිසාම අපේ කුරුම්බා කැඩිල්ල ඇයට හොරෙන් කල යුතු එකකි.

දිනය උදාවිය. ඇළ මාර්ගය දිගේම අපි උඩුගං බලා පිහිනමින් වෙන්දේසිවත්ත ආසන්නයට පැමිණියෙමු. ඇළ ඉවුරේ සිට බලන විට තම මිදුල අමදින ඇලිස් නෝනාගේ දසුන අපට සමීප වෙයි. ඒ නිසාම ඇය වසන් වන තුරු අප කල්මැරිය යුතුය. වරින් වර පන්දු ලබාගන්නට පොල් ගස් බඩ ගා ඒවායින් කුරුම්බා බී තිබූ මාකස් රසැති කුරුම්බා සහිත ගස් මොනවාදැයි දැන උන්නේය.

අන්න අර ඇලිස් ආච්චිගෙ ගේ කිට්ටුව තියෙන ගහේ කුරුම්බා නම් මාර රහයි...මාකස් එසේ කියයි. එය එතරම් උස නැති එකකි. ඒ නිසා වැඩේ දෙන්නට අපහසුවක් නැත.

හෝරාවක් පමණ ගත වන විට තම මහළු සැමියා සමග නිවසේ සිටින ඇලිස් නෝනා දවල්ට කන්නට යමක් රත් කරන්නට කුස්සියට වැදෙයි. නිවසේ දුම් කවුළුවෙන් දුම් වළාවක් ඉහළට නැගෙන විට ඇය දැන්ම නිවසින් පිටතට පැමිණෙන්නේ නැති බව දන්නා අපි මාකස් දියෙන් ගොඩට කැඳවන්නෙමු. තෙත බරිත කලිසම් කෙටියත්..වතුර බේරෙන දෙපා සහිත වුවත් මාකස්ට ගහට බඩගාන්නට කිසිම අපහසුතාවක් නැත. ඒකා වදුරු පැටියෙකු මෙන් වේගයෙන් ගහේ කරටියට ඇදෙයි. සැනෙකින් ලපටි කුරුම්බා ගෙඩි හත අටක් දෝයි දෝයි හඩින් බිම පතිත වෙයි. ගහ යට රැකගෙන සිටින අනෙක් උන් ඒවා ඇලට විසිකරන්නේ ඉතාම වේගයෙනි. ගෙඩි වැටෙනා ශබ්දය ඇසී නිවසින් පිටතට පැමිණෙන ඇලිස් උපාසිකා මාතාවට ගහෙන් බිමට බඩගානා මාකස්ව පෙනෙයි. මාකස්ට ටිකක් ඈතට වන්නට කුරුම්බා අහුලන්නට ආ උන් ඇළ දෙසට දුවන දසුන පෙනෙයි.

අවලං හැත්ත...තොපි හොරෙන් කුරුම්බා කැඩුවද...මට මේ අදුනගන්න බෑ ...නැත්තං මම ගෙදරටම ඇවිත් තොපේ මහ උන්ට කියාදෙන්නෙ...වල් හැත්ත....

ඇලිස් නෝනාගේ කටින් පිට පනින්නේ එවැනි වදන් පෙළකි. ඇයට අනුන්ගේ වත්තක කුරුම්බා කැඩීම මේ තරම් කෝපයක් ගෙන දෙන්නට ඇත්තේ වෙන්දේසිවත්තේ ගස් වලින් වැටුන පොල් බොහොමයක් ඇගේ කුස්සියේදී පොල් කුඩු බවට පත්වූ නිසා විය යුතුය.

පහළට ගලා යන ජල පහර ඔස්සේ අපද දැන් පහළට යන්නෙමු. අපට ඉදිරියෙන් කුරුම්බා පා වෙයි. අපේ නාන තොට අසලදී ජලයෙන් ගොඩ එන මේ කුරුම්බා අප වෙත මහත් රසයක් ගෙන දුන්නෝය. හොර කුරුම්බා කොහොමත් ඉතා රසවත් බව ඒවා එලෙස පානය කල උන් දන්නවා ඇත.

සතියකට දවසක් මාකස් මාර්ගයෙන් හොර කුරුම්බා ගෙඩියක රහ බැලීමත්...ඇලිස් උන්දෑගේ ලෝඹු කටෙන් බැනුම් ඇසීමත් පාසල් නිවාඩු සමයට ඉතා සුුපුරුදු කාරියක් විය.

ඇලිස් ආච්චිගෙ වත්තෙ තියෙනවා රන්තැඹිලි ගහක්...මම දැක්කා හොද පැහිච්ච ගෙඩි තියෙනවා....දෙමුද ඒකට වැඩක්...

අත්තනගළු ඔයේ පිණුම් ගසනා දවසක මාකස් එවැනි යෝජනාවක් කළේය.

කොහොමද බොල ඒ වැඩේ කරන්නෙ..උන්දැ දවල්ට ගෙදර ඉන්නවා නොවැ.

උන්දැ ඉන්නෙ ගේ ඇතුලෙනෙ...අපි ගෙඩි ටික සද්දෙ ඇහෙන්නෙ නැති වෙන්න පහලට දාමු...

මාකස්ට එවැනි සැලසුමක් තිබේ.

සුපුරුදු පරිදි ඇළ දිගේ ඉහළට පිහිනා පැමිණි කුරුම්බා නඩය ඇළිස් උපාසිකාවගේ වත්ත පිටුපසින් රන් තැඹිලි ගස ඉලක්ක කොට ඉදිරියට ඇදෙයි. නිවසේ දුම් කවුළුවෙන් ඉහළට ඇදෙනා දුම් රොටු ඇය ආහාර පිසින බව අපට සැළකරයි.

මාකස් තෙත බරිත කලිසම් කොටය පිටින් තැඹිලි ගහේ කඳ මත ඇවිදියි. සැනෙකින් තැඹිලි ගහේ මුදුනට සැපත් වෙන ඔහු අතින් කරකවා තැඹිලි ගෙඩියෙන් ගෙඩිය බිම සිටිනා උන් වෙත එවයි. ඒවා කිසිදු හඩක් නොනගා බිම සැතපෙයි.

එහෙත් තැඹිලි අල්ලන්ට සිටි එකෙකුගේ අත් වැරදීමකින් දෝයි යනුවෙන් මහ හඩක් නගාගෙන තැඹිලි ගෙඩියක් බිම පතබෑවිනි.

පෙර වැරදි තිබෙන නිසාම මේ හඩ කුමක්දැයි හොඳින් හදුනන ඇලිස් නෝනා එදා එළියට පැන්නේ අතට අහුවුන ඉඳලද සමගය. වෙනදාට වෙන්දේසිවත්තේ කුරුම්බා කඩන උන් අද තමන්ගේ වත්තේ ඇති රන් තැඹිලි ගහේ ගෙඩි කරකවනවා දුටු උන්දැට සිටිනා තැන අමතක වෙන්නට ඇත. අමු තිත්ත කුණු හරුප වැස්සක් වහින්නට විය.

තොපි කාගෙන් අහලද යකෝ මගේ තැඹිලි ගහට බඩගෑවෙ...අවලං හැත්ත...හිටපියව් මම තොපිට හොඳ වැඩක් කරන්න. අනුන්ගෙ ගහක ගෙඩියක් තියාගන්න දෙන්නෙ නෑනෙ මේ හු........ පුතාලා.

ඇලිස් උන්දෑ කෝපයෙන් පරල වී අපේ උන් පසුපස ඉඳල වන වනා පහරදෙන්නට එලවයි. එහෙත් ඇයට සැනෙකින් මතක් වූයේ ගහට බඩ ගෑ එකා තවමත් ගහේ බවයි.

ගහ බදාගෙන සිටින මාකස් දැන් තැඹිලි කරටියේ සිටී. ගස් නගින්නට වළල්ලක් පාවිච්චි නොකරන නිසා කොටියාට මෙන්ම මාකස්ටද ගහෙන් බැසීම නගිනවා තරම් පහසු නැත. ඉඳලක් අතින් ගත් කුණු හබ්බයෙන් පළාත නැති කරන ඇලිස් නෝනා ගහ යට සිටියි.

තෝ වරෙංකො පහලට...මම තොගෙ කොන්ද කඩනවා අද ආයෙ ගස් බඩගාන්න බැරි වෙන්න. මම මෙතනින් යන්නෙ නෑ උඹ ගහෙන් බිමට බහිනකං...

මහත් සේ තැතිගෙන සිටින මාකස් කකුල් දෙක පටලවාගෙන ගහ බදාගෙන සිටින අයුරු දුටු විට ඒකා ගැන අපට දුකක් ඇතිවෙයි. අපි සියල්ලෝ වෙනුවෙන් තැඹිලි කරකවන්නට ආ මාකස් මේ උවදුරෙන් ගලවා ගත යුතුය.

අප්පට සිරි තඩි නයෙක්...රිංගුවා රිිංගුවා  මෙන්න ඒකා කුස්සිය ඇතුලේ....ඇලිස් ආච්චියේ මෙන්න කලු නයෙක් කුස්සියේ..

අපේ එකෙක් අපේ නොවන ලෙසින් නිවසේ පිටුපස සිට මරහඬ දෙයි. ඒ හඩින් උන් හිටි තැන් අමතක වූ ඇලිස් නෝනා මාකස් අත හැර නිවසට දිව්වේ නයා බලන්නටය. ඒ අතර තුර සුරුස් ගා ගහෙන් බිමට ලෙස්සූ මාකස් තැඹිලි ගෙඩියක්ද රැගෙන ඇළ ඉවුරට පැමිණ ජලයට පැන්නේය. කලු නයා දකින්නට අපහසු වූ කෝපයෙන් ඉඳලත් ඔසවාගෙන මාරාවේශයෙන් ඒකා පසුපස එළවාගෙන පැමිණි ඇලිස් නෝනා ඇළ ඉවුරේ නැවතී...අප සියල්ලන්ගේම මව්පිය වරු සෙනෙහසින් මතක් කලාය.

අපේ පිහිනුම් නඩයේ සිටි අනිත් කටකාරයා කිත්තාය...ඒකාට කාන්තා කටහඬකින් කථා කිරීමේ අපූරු හැකියාවක් තිබුනි. එකල අපේ පළාතේ බොහොමයක් යුවතියන් ඇඟලුම් කම්හල් වල සේවයට එකතුව සිටි හෙයින් අපට යාබද ගමට ගමන් ගන්නා සේවිකාවන් බොහෝ විට අප කරණම් ගසනා පාලම මතින් එගොඩට ගියෝය.

තරුණියන් පිරිසකට පාලම මතට එන්නට ඉඩ දී පාලම යට සිට කිත්තා නගන්නේ මර හඬකි.

අනේ අයියා මාව අත අරින්න...මගෙ ඇදුම් මට දෙන්න..මාව අනාථ කරන්න එපා අයියා...අනේ පින්සිද්ධ වෙයි මට යන්න දෙන්න...

පාලම යටින් ඇසෙන්නේ යම්කිසි අතවරයකට ලක් වූ යුවතියකගේ හඬ යැයි සිතා කෙල්ලන් විදුලි වේගයෙන් ආපසු හැරී ඒ ආසන්නයේ තිබෙන මහතු මාමාගේ කඩයට දුවයි. කිත්තාද පාලම යටින් ඔයට පැන විදුලි වේගයෙන් අතුරුදන් වන නිසා අතවරයට පත්වූ යුවතිය සොයා එන උන්ට කිසිදිනක විත්තිකරුවන් සොයාගන්නට හැකියාව ලැබුනේ නැත.

දියකෙළිය අතරතුර සිදුවූ තවත් රසබර සිදුවීම් තිබේ. ඒවා ඉදිරි දිනයක ලියන්නෙමි. සිරා කොලුවාගේ හිත හදිසියේම අතීතය කරා ගොස් තිබූ වේලාවක මේ සටහන ලියවුන බව ඔබට කියන්නට රිසි වෙමි.

මම කාමරේ අරින සිරා කොලුවා.