114 නෙවිල් අයියා සහ ගමේ සංගීතේ

මට මතක ඇති කාලයේ අපේ ගමේ සංගීත කාරයෙකුට හිටියේ නෙවිල් අයියාය. 90 දශකයේ මුල භාගය වූ මේ කියන කාලයේ නෙවිල් අයියා භද්‍ර යෞවනයෙකි. සිරා කොලුවා තුනේ  පන්තියේ සිටියේ වුවද රටේ එවකට පැවති සංගීත රැල්ල පිළිබද යම් මතකයක් තිබීම මේ ලිපිය ලියන්නට ආශිර්වාදයකි. ගමක් ගමක් පාසා සංගීත කණ්ඩායම් හදා ගැනීමේ උන්මාදයකින් එකල තරුණ කැළ පෙළුනු බව සැබෑවකි. අන්තර්ජාලය හෝ වර්තමානයේ ඇති වෙනත් විනෝදාත්මක අංගයන් සුලභ නොවූ මේ කියන කාලයේ සංගීතය සමග දිවි ගෙවීම මේ ඇත්තන්ට මහත් සතුටක් වන්නට ඇත.

නෙවිල් අයියා ගිටාර් වාදකයෙකි. ඔවුන්ගේ සංගීත කණ්ඩායම සතියේ බොහෝ දින වල හැන්දෑ කොරේ සිය පුහුණුවීම් කලේ ඔවුන්ගේ පුංචි නිවෙසේ ඉදිරියෙන්ම තිබූ කාමරයකය. මේ නිවසට ළග පාත සිරා කොලුවාගේ වාස භවනද පිහිටා තිබූ හෙයින් පුහුණුවීම කරනා විටෙක මේ කාරිය දැක බලාගන්නට මා හට ඇති වන කුතුහලය නිම වෙන්නේ එම ඉසව්වට පා නැගීමෙන් පමණක්මය.

වර්තමානයේ තාර දැමූ මාර්ගයක් තිබුනද එකල අප ගම මැදින් වැටී තිබුනේ ගුරු පාරකි. මේ ගුරු පාරට කිට්ටුව පිහිටි නෙවිල් අයියාගේ සංගීත කාමරයේ පාර දෙසට වන්නට තිබූ ජනේලයේ එල්ලී ඔවුන්ගේ පුහුණුවීම්  නැරඹූ එකම නරඹන්නාද මා පමණක්ම විය. සිරා කොලුවා උත්පත්තියෙන්ම සංගීත රසකාමියෙක් වීම මේ අරුමයට හේතු භූත වන්නට ඇත.

රිදම්, ලීඩ්, බේස් ගිටාර් වාදකයන් තුන් දෙනාට අමතරව ඩ්‍රම්ස් සහ කී බෝඩ් වාදකයන් දෙදෙනා පුංචි කාමරයේ කිටි කිටියේ හිර වී සිටි අන්දම මට තවමත් මතකයට නගා ගත හැක. කුඩා එකෙකු වූ මා ගැන තැකීමක් නොකල ඔව්හු සිය කාරියේ දිගින් දිගටම නියැළුනු අතර කී බෝඩ් වාදන ශිල්පියා පමණක් ඉද හිට සිනහවකින් සංග්‍රහ කල බවද මතකය.

එකල ගම් මට්ටමෙන් සංගීත කරුවන් බවට පත් වී සිටි බොහෝමයකගේ බාහිර සමාජයට පෙනෙන සංගීත සළකුණ වූයේ දිගට වවන ලද කොණ්ඩයයි. අපේ නෙවිල් අයියාටද එවැනි කොණ්ඩයක් එකල තිබුනි. වික්ටර් රත්නායක, ගුණදාස කපුගේ, රාජු බණ්ඩාර මෙන්ම එකල ජනප්‍රිය තලයේ ඉහළින්ම සිටි වාදකයෙකු වූ අතුල අධිකාරිද කොණ්ඩය වැවූ අයවලුන් වීම ඒ රැල්ලට ජවයක් එක් කරන්නට ඇත.

අන්න අදත් නෙවිල්ලගෙ බජව්ව පටන් අරන්...සංගීත කණ්ඩායමේ හඩ අපේ නිවෙසට ඇසෙන විට මගේ පියාණන් නොයෙක් වර එසේ කියා තිබේ.

එකල පාසලේ මා වටා සිටි කොල්ලන් බහුතරයකටද මේ කියන සංගීත රසය දැනෙමින් තිබූ යුගයකි.

ඊයෙ පොලේ වත්තෙ සංගීතයක් තිබ්බා....ලීඩ් ගිටාර් එක කරේ තියාගෙන ගැහුවෙ...

එවන් විටෙක ඔව්හු මෙවැනි සිදුවීම් මහත් අභිරුචියෙන් විස්තර කල අයුරු මට මේ ලිපිය ලියන අතරතුර මෙනෙහි වෙයි.

ලංකාවේ කණ්ඩායම් සංගීතයේ නොමැකෙන සළකුණක් තැබූ සංගීත කණ්ඩායමක් වූ බ්ලූ ෂැඩෝස් හි එකල කී බෝඩ් වාදන ශිල්පියා වූ චමින්ද කොළඹගේ අයියාද අප ගම්මානයට යාබද ගමේ විසූවෙකි. ගමේ ජන සමාජය තුල ඔහුට තිබුනේ හොද පිළිගැනීමකි. ඔහුගේ පියා සංගීත ගුරුවරයකු වූ අතර මවට හැර පවුලේ සියල්ලන්ටම කිසියම් හෝ වාදන භාණ්ඩයක් වාදනය කල හැකි බව ප්‍රකටව තිබුනි. එම කණ්ඩායමේ ගායකයෙකු වූ සංගීත් විජේසූරියද අපට කිට්ටුව සිටි කෙනෙකු වූ හෙයින් ගම් මට්ටමින් සංවිධානය වූ බොහෝ සංගීත ප්‍රසංග වල වාදන කණ්ඩායම වන්නට බ්ලූ ෂැඩෝස් ලාට හැකි විය.

සිරාට සිටින බාප්පලා කීප දෙනා අතරින් වරායේ රාජකාරී කරන බන්දුල බාප්පා ස්වභාවයෙන්ම හොද රස වතෙකි. මේ කියන කාලයේ ඔහු සේවය කලේ ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ නිලධාරියෙකු ලෙසයි. ඔහුට ලැබෙන කෙටි විවේකයෙන් වැඩි කොටසක් ගෙවුනේ කාමරයේ වූ බොක්ස් ගිටාරය සමග ඔට්ටු වීමෙනි. ඔහුගේ ගුරුවරයා වූයේ පෙරකී නෙවිල් අයියායි. හෙතෙම ලබාදුන් ගුරුහරුකම් නිවාඩුව අවසන් වන තුරු පුරුදු පුහුණු වීම බන්දුල බාප්පාගේ සිරිත විය.

වරක් බාප්පා අසල ගම්මානයේ වූ සංගීත ප්‍රසංගයක ගායකයෙකු වෙත මූල්‍ය අනුග්‍රහය එක් කර තිබුනි. ඒ හේතුවෙන් එම සංගීත ප්‍රසංගය නැරඹීමට ආරාධිතයකු ලෙස ආරාධනා ලැබූ ඔහු  එහි ගියේ පුංචි සිරා කොලුවාද සමගිනි.

අප එතැනට ගිය හැටියේ ප්‍රසංගයේ සංවිධායකයන් අප මහත් හරසරින් පිළිගෙන අසුන් පැනවූ අන්දමත්, බයිලා චක්‍රවර්ති ඇම් ඇස් ප්‍රනාන්දු මහා ගායකයා අප ඉදිරියේ සජීවීව ගීත ගායනා කල අන්දමත් මගේ මතකයේ තවමත් නොනැසී පවතියි. එතුමා එදා ගායනා කාල ගීත අතරින් මම එන්නෙ ඩුබායි රටේ ඉදලා සහ මැණිකෙ මම ආයෙ ගෙදර එනවා යන ගීත ඉතාම හොදින් මගේ මතකයේ සටහන් වී තිබේ. ගීත ගායනා කරන්නට ප්‍රථම ගීතයේ පද රචකයා, සංගීත නිර්මාපකයා මෙන්ම තමාට අනුග්‍රහය දැක්වූ පුද්ගලයා පිළිබදව මතක් කර ඔවුනට ස්තූති වන්ත වන්නටද එතුමාට හොද කෙළෙහිගුණයක් තිබුනි. ඒ ගුණය වර්තමානයේ සිටින ගායකයන් කී දෙනෙකු සතුව තිබේද ?

සංගීත කාරයො හිගන්නො...නෙවිල් අයියලා සංගීතයෙන් මුදලක් හම්බ නොකල  නිසා අපේ ගම්වාසීන් ඇතැම් විටෙක එසේ සිතන්නට ඇත. කෙසේ හෝ කාලයේ ඇවෑමෙන් නෙවිල් අයියා සංගීත කණ්ඩායම සමග තිබූ ඇයි හොදයියට  ආයුබෝවන් කියූ අතර ඒ සමගම ඔහු විසින් දිගට වවා තිබූ කොණ්ඩයද කලින් තිබූ තැනටම කෙටි කළේය.

අතීතයේ දිනක සවස් භාගයේ ගම දෙවනත් කල සංගීත නාදය දැන් වියැකී ගොසිනි. සංගීතයෙන් ජීවත් වෙන්නට බැරි බව පවුලේ අයෙකුගෙන් නැගෙන ඇණුම් බැනුම් මගින්  හෝ තදට දැනෙන කුසගින්න විසින් නෙවිල් අයියාට උගන්වා දී ඇති සෙයකි.

ඔහුගෙන් පසු අපේ ගමේ සංගීත උණ වැළදුන කිසිවෙකු දක්නට ලැබුනේ නැති වුවද සංගීත ප්‍රේමී ජන කොටස් වලින් නම් අඩුවක් වූයේ නැත. පල්ලියේ මංගල්ලය දවසට මෙන්ම අලුත් අවුරුදු දවසටද රහමෙරට බයිට් මෙන් ගීතයද අත්‍යවශ්‍යම දෙයක් විය. එවන් දිනක අළුයම දක්වාම එක සීරුවට පැරණි රසාංග ශ්‍රවණය කිරීමට තරම් අපේ දෙසවන් පින් කර තිබුනි.

නෙවිල් අයියාගෙන් පසු සිරා කොලුවාගේ ගම් පියසේ සංගීතයට සම්බන්ධ කාර්යයක් කලා නම් ඒ රෝහිත අයියා සහ උපුල් අයියා විසිනි. සහෝදරයන් දෙදෙනෙකු වූ මේ දෙදෙනාගෙන් වැඩිමලා රෝහිත විය. එකල අතිශය ජනප්‍රිය සංගීත කණ්ඩායමක් වූ සන්ෆ්ලවර් සංගීතයට ජනප්‍රිය ගායක ගායිකාවන් සහභාගි වූ දැවැන්ත සංගීත ප්‍රසංගයක් නොමිලේම තම ගම්වාසී හිතවතුන්ට තිළිණ කරන්නට ඔවුන් දෙපළ මූලිකත්වය ගත්තේය. ඒ සදහා නෙවිල් අයියාගේ සහයෝගයද ලැබෙන්නට ඇත.

මේ කියන සංගීත ප්‍රසංගයට සහභාගි වූ ඇතැම් ආරාධිතයන් පිළිබද මා හට යම් තරමකට මතක තිබේ. ඒ කාලය වන විට සමිතා මුදුන්කොටුව ශිල්පිනිය ක්ෂේත්‍රයට පිවිසියා පමණකි. අද මෙන් තරබාරු නොවූ  සිහින් සිරුරක හිමිකාරිය වූ ඇය ඉර පායා යන ගීතය ගායනා කළාය. ප්‍රසංගයේ නිවේදකයා ලෙස කටයුතු කලේ තිලක් කුමාර රත්නායක හෙවත් කෝපි කඩේ සෝමෙ අයියායි. වර්තමානයේ මෙන් පුද්ගලික නාලිකා පැටව් ගසා නොතිබුන ඒ යුගයේ කෝපි කඩේ ටෙලි නාටකය බොහෝ සේ ජනප්‍රිය එකකි. සෝමෙ අයියාද ජනතාවගේ නොමද ආදරය ලබා සිටි කළාකරුවෙකි.

එදා මෙදාතුර සිරා කොලුවාගේ ගම්මානයේ පැවති දැවැන්තම ප්‍රසංගය වූයේ මෙයයි. වර්තමානයේදීත් අපේ ඇත්තන් ඇතැම් විටෙක මේ මතකයෙන් සිය පෙණහළු පුරවාගනියි. පසු කලෙක රෝහිත උපුල් යුවල විදේශගත වීමත් සමග මෙවැනි යමක් සංවිධානය පිණිස කෙනෙකු ගමේ  නොවුනෙන් සිරා කොලුවා ඇතුලු ගම්වාසී  මිතුරන් විසින් වසර 18 කට පසු එම ස්ථානයේම සංගීත සංදර්ශනයක් සංවිධානය කරන තුරු සංගීත සංදර්ශන අත්දැකීම අපේ ගමේ ඇත්තන්ගෙන් ඈත් වී තිබුනි.

දැනුම් තේරුම් ඇති වයසට පැමිණෙන සිරා කොලුවාට ලග පාතක සංගීතයක් තිබෙන බව ආරංචි වුවහොත් එහි යා යුතුමය. නැතිනම් නිදා ගන්නා වේලාව වන විට සංගීත සංදර්ශනය යන්තමින් හෝ නිවෙසට ශ්‍රවනය වෙයි. එවැනි විටෙක එතැන චිත්තරූප මවාගැනීම තරමක වේදනාවකි.

මෙවැනි ගමන් සදහා මටම ඔබින මිත්තරයන් පිරිසක් සිටීම වඩාත් පහසු සහ ආරක්ෂාකාරී විය. එසේ නොමැති නම් නිවෙසින් මේ ආකාරයේ ගමන් සදහා අවසර ලැබෙන්නේද නැත.

වරක් අපට යාබද ගම්පියසක තරුණයන් පිරිසක් එක්ව අටවාගත් සංගීත කණ්ඩායමක් පැවැත්වූ කළඑළි ප්‍රසංගයකි. එළිමහනේ නොමිලේ පැවැත්වූ මෙහි ගීත ගායනය සදහා ප්‍රවීණ සංගීත වේදී ගුණදාස කපුගේ මහතාද එක්ව සිටියේය. කැළෑබද මණ්ඩියක වූ වල් පදුරු කපා දමා බිම සැකසූ තැනක ප්‍රසංගය සූජානම් කොට තිබුනි. එහෙත් ඇතැම් තැනක පොළවෙන් උඩට මතු වූ කපා දැමූ ශාඛ වල මුලක් දෙකක් වෙයි.

කපුගේ ගායකයා එදා එහි පැමිණියේ කන සාක්කුවට වැටෙන්න ඔන්න මෙන්න තිබියදීය. සිරුර අපහසුවෙන් සමබර කරගෙන වේදිකාව දෙසට යන ඔහුගේ පය පෙර කියූ මුල් වල හැපී වැටෙන්නට යයි. එවිට අමු තිත්ත කුණු හබ්බයක් දෙකක් එළියට පනින්නේ වටේ පිටේ සිටි බෝ පැල වැනි  අපේ සිත් සතන් සනසවමිනි.

කෙසේ හෝ ඇහැට කනට පෙනෙන ඔහුගේම වයසේ කාන්තාවක විසින් වත්තන් කරගත් කපුගේ තෙමේ වේදිකාවට ගොඩවී පළමු ගීතය ගයන්නට ආරම්භ කළේය.

සංගීත කණ්ඩායම ගමේ බඩුවලින් යුතු එකක් බව පෙර කීවෙමි. ඩ්‍රම්ස් වාදකයා පවත්වාගෙන යන රිද්මය කපුගේ ගායකයාට නින්ද නැති රැයේ ගයන්නට වේගවත් වැඩිය...ඔහු යම් යම් සංඥා වාදකයා වෙත තම හස්තයෙන් දැක්වුවද ඒවා තේරුම් ගන්නට ඒ වෙලාවේ පැමිණ සිටි ජනකාය නිසාදෝ අන්ද මන්දව සිටි ඔහුට හැකි වූයේ නැත.

ගීතයේ පළමු කොටස අවසන් වී සංගීත ඛණ්ඩ වලට යොමු වනවාත් සමග ඔහු කරා ගිය කපුගේ තෙමේ...

යකෝ....ගහපිය කියන්න පුලුවන් විදියකට...යනුවෙන් තෙපලූ අයුරු වේදිකාව අසලම සිටි මගේ දෙසවනට වාර්තා විය.

කෙසේ හෝ සෙසු වාදකයන්ගේ සහයෝගයෙන් නිසි මගට පිළිපන් ඩ්‍රම්ස් වාදකයා දෙසට හැරී මහත් සෙනෙහසින් ගීතයෙ ඉතිරිය ගයන්නට කපුගේ ශූරීන් අවසානයේ කටයුතු කලේය.

අප අවට ගම්මාන වල පැවැත්වූ සංගීත ප්‍රසංගයන් බොහොමයකට ජනප්‍රිය ගායකයන් සහභාගි වුවද බොහෝ විට සංගීත කණ්ඩායම ලෙස කටයුතු කලේ ගම් ආශ්‍රිත තරුණයන්මය.

වරක් පල්ලියේ මංගල්ලය වෙනුවෙන් පැවති ප්‍රසංගයකි. නිසි සන්නිවේදනය නැති නිසා හෝ පුහුණුවේ මද කම නිසා උන් නිතරම වරදවා ගත්තෝය. ඩ්‍රම්ස් වාදකයා වයන්නට පටන් ගන්නා ගීතය නොව වෙනත් ගීතයක් කී බෝ්ඩ් වාදකයා වාදනය කරන්නට පටන් ගනී. එවිට රිද්මයේ නොගැලපීම මත සින්දුව ලත් තැනම ලොප් වෙයි. කණ්ඩායමේ නිවේදකයා දෙකට නැමී අපට සමාවෙන්න යනුවෙන් නිතරම කියයි.

එදා එහි සිටි නරඹන්නන් කුල්මත් වූයේ ගායකයන්ගේ ගීත ශ්‍රවනයෙන් නොව නිතරම වරද්දා ගන්නා සංගීත කණ්ඩායමට හූ කීමෙනි. ඇතැම් තැනක වරදවාගෙන ගීතය මැද හරියේදී නතර වූ විටෙක නරඹන්නන්ගෙන් ලැබෙන හූවට මුහුණදීගත නොහැකිව ප්‍රසිද්ධ කලාකරුවෝ ශබ්ද විකාශන උපකරණ වලට මුවා වූහ.

සංගීත ප්‍රසංග වර්ණවත් වූ තවත් සාධකයක් වූයේ මල් වැනි දැරිවියන්ගේ සහභාගිත්වයයි. නිතරම නිවෙස ආශ්‍රිතව වෙසෙන අයෙකු වුවද කාලයකට පසු එළැඹෙන මෙවැනි අවස්ථාවකදී වැඩිහිටියෙකු සමග ප්‍රසංග භූමියට පැමිණෙයි. එවන් විටෙක මේ මල් සොයා මදි නොකියන්නට බඹරු ඇදී එයි. යුවතියගේ හිත දිනාගන්නට මෙන් කැපිච්ච පණුවන් මෙන් ඉදිරිපත් කරන නර්තන අංග ඔවුනට කෙසේ වෙතත් අපට නම් හොද විනෝදයක් එන්නත් කලහ. ඇතැම් නර්තන කරුවෙකු තණමල්විල මලින් සන්තර්පනය වී ඉදිරිපත් කලේ ඔවුනටම ආවේණික නර්තන රටාවන්ය. ගීතයේ පද වලින් කියවෙන දෑ තම දෙඅත් මගින් නරඹන්නන් වෙත වෙත පහදා දීමට ඇතැම් විටෙක ඔව්හු කාරුණික වූහ.

එහෙත් කාලය කෙමෙන් කෙමෙන් ගතවෙද්දී එළිමහන් ප්‍රසංග සංවිධානය කරන උන් මහත් අමාරුවක වැටුනේ ප්‍රසංග නැරඹීමට මත් වී පැමිණෙන ඇතමෙකු තම තමන්ගේ පුද්ගලික කොන්තර සංගීත භූමිය තුල විසදා ගන්නට යාමෙනි. ඇතැම් විටෙක නර්තනයේ යෙදෙන කෙනෙකුගේ අතක් තම ශරීරයේ වැදුනද එය නිම වන්නේ ගාලගෝට්ටියකිනි. මේ හේතු නිසාම වර්තමානය වන විට අප ඉසව්වේ ඉළිමහන් සංගීත ප්‍රසංග පැවැත්වීම කළාතුරකින් සිදුවන දෙයක් බවට පත්ව තිබුනද පල්ලියේ මංගල්ලයට නම් ගමේ බඩු තවමත් ශිල්ප දක්වයි.

සිරා කොලුවාගේ ප්‍රමුඛත්වයෙන් වසර 18 කට පසු අප ගම් පියසේ සංගීත නාදය දෝරෙගලා ගිය අන්දම ඉදිරි දිනයක කියමි. කථාව ආරම්භයේදී මා ඔබට සදහන් කල නෙවිල් අයියා කාලයක් අතුරුදන්ව සිට එක් වරම අප ගම්පියසේ ප්‍රාතූර්භූත විය. වර්තමානයේ හන්දියේ තුන් රෝද රථ ගාලේ ප්‍රමුඛ සාමාජිකයෙකි. සංගීතය හා බැදුන කිසිම කටයුත්තක නොයෙදෙන ඔහු විහිළුවට හෝ අද ගීතයක් ගයන්නේ නැත. ගිටාරයක් දෙස අැහැක් ඇර බලන්නේ නැත.

සීදුවේ සකුරා චන්දන ගයන්නේ නෙවිල් අයියාගේ ගීතයදැයි වෙලාවකට මට සිතෙයි.

මම කාමරේ අරින සිරා කොලුවා.