126 මුත්තරා බොක්ක නූලෙන් බේරුන දවසක්

බර්ර් ර්ර් බ්ර්ර්ර්..... 
මේසෙ උඩ තිබ්බ දුරබණුව සද්දෙ දාගෙන කම්පනය උනා...
හෙලෝ.... මචන්.... මම ප්‍රියා... අපේ අයියගෙ වෙඩිම ලබන මාසෙ...බොට පුලවන් නේද දෙවැනි මනමාලයා වෙන්න... එහා පැත්තෙන් එහෙම ඇහුනා....
අයියෝ ඕවා සිම්පල් බොලං... දෙවැනි මනමාලිත් ලස්සනට ඇති නොවැ.... සිරාගෙ හිත කිව්වා...ඒ උනාට කටෙන් පිට වුනේ හරි හරි මට පුලුවන් කියලා විතරමයි...
අපේ තාත්තා නුවර නිසා මුල් ඇදුම ඒ කිව්වෙ නිළමෙ ඇදුම තමා අයියට අදින්න කිව්වෙ,
ප්‍රියා එහෙම කිව්වම තමයි සිරා පැටලුනු අලකලංචියෙ තරම වැටහුනෙ....
ආයෙමත් සැරයක්... නිළමෙ ඇදුම...මම මටම කියා ගත්තා....

සිරා හාපුරා කියලා නෑදෑ කොලුවෙක්ගෙ වෙඩිමෙ දෙවැනි මනමාලයා වුනෙත් ඔය කියන නිළමෙ ඇදුම ඇදගෙන... ඒ ඇදුම ඇන්දම දැනෙන සනීපෙ දන්නෙ ඒක ඇන්ද පින්වතෙක් ම තමයි. බඩ ලොකුවට පෙන්නන්න කිටි කිටියෙ ඔතන රෙදි පටි නිසා දවස් දෙකක්වත් ඇග රිදෙන එක කිරි ගහට දැලි පිහියෙන් ඇන්න වගේ ෂුවර්... වාහනේ ඉදගත්තම හේත්තු වෙන්නවත් බෑ.... ඔලුවට ඔටුන්න දාලා සුටුස් ගානකොට නලලත් එක්කම ඔලුව රිදෙනවා...  අපි වගේ හොරිකඩයන්ට මේ ඇදුම ඇදගෙන ඉන්න බැරි උනාට උඩරට  සංස්කෘතියත් එක්ක බද්ද වෙච්ච පාරම්පරික වටිනා ඇදුමක් තමයි මේ නිළමෙ ඇදුම...මේ ඇදුමට පළදින  ආභරණත් එක්ක උදේ ඉදන් හවස් වෙනකන් තුන්සිය හැටපස් දවසෙම මුල් ඇදුම ඇදන් හිටපු උඩරට රජවරුන් වගේම, උඩරට ප්‍ර‍භූන් කෙතරම් නම් ශරීර ශක්තියක් ඇති පිරිසක් වෙන්න ඇතිද කියලා වෙනදා වගේම මගේ අක්මාවට ඔය ඇදුම ඇන්ද පළමු වංගියෙම දැනුනා.... එදා ඒ වෙඩිම අහවර වෙලා සිරා හිතුවෙ ආයෙ නම් මේ ඇදුමට අත තියන්නෙ නෑ කියලා...

එහෙම හිතාගෙන හිටිය සත්ගුණවත් සිරා කොලුවට හොදම යාලුවෙකුගෙන් ලැබුනු මේ ආරාධනවා පැහැර හරින්න තිබ්බ අමාරුකම නිසාම භාරගන්න සිද්ධ වුනා... ඒ උනාට ආයෙමත් සැරයක් අපහසුවෙන් ගත කරන පැය කිපය ගැන තමයි සිරාට නිතරම සිහි උනේ...

ඔන්න ඉතිං විදුලිවේගෙන් කාලය ගෙවිලා ගිහිල්ලා වෙඩිමට දිණ ළං වුනා.  අවසන් සතියෙ සිරාට ආහාරයට ගන්න අවසර තිබුනෙ නිර්මාංශ ආහාර විතරයි. උත්සවයට ඉස්සෙල්ලා දවසෙ හැන්දෑවෙ සිරා ප්‍රියාගෙ නිවසට සැපත් වුනා.. නිළමෙ ඇදුම කියන්නෙ සංස්කෘතියට බද්ධ වෙච්ච ඇදුමක් නිසා ඒක අදින්න කලින් කරන චාරිත්‍ර‍ වාරිත්‍ර‍ තියෙනවා... ප්‍රියාගෙ දෙමාපියන් නුවර ප්‍රදේශයේ අය නිසා  මේ පිළිබද ඉතාම සැළකිලිමත්... වෙඩිමට කලින්දා රාත්තිරියෙ නිවෙස තුලදි ගිහි අයෙකු පිරිත් කියලා ඇදුම අදින්න ඉන්න මනාලයා ඇතුලු පිරිසට ආශිර්වාද කරලා අතේ පිරිත් නූලක් බැන්දා...මුල් ඇදුම ඇදන් ඉන්න එක ටිකක් අමාරු උනාට එහි තියෙන වැදගත්කම/ වටිනාකම ගැන යමක් කියන්නත්  සිරාට හිතුනා...

මුල් ඇදුමේ නිජබිම ඉන්දියාව ලෙස තමයි සළකන්නෙ. මහනුවර රජකල නායක්කර් වංශික රජවරුන් විසින් ලංකාවට මෙය හදුන්වාදී ඇතැයි හිතන්න පුලුවන්.  එකල පැවති දැඩි කුල වාදය නිසාම සමාජයේ සුවිශේෂ යැයි පිළිගන්නා කුලයන් විසින් පමණක් මෙම ඇදුම භාවිතා කර තිබෙනවා. 1815 දී පමණ මුල් ඇදුම සියලුම රාජ වාසල නිලධාරීන් ඇදිය යුතු යැයි සම්මතයක් ඇති උනා. ඒ අනුව රටේ මහත්තයා, මොහොට්ටාල, දිසාව, බස්නායක නිළමේ යන රාජකීය තනතුරු දැරූවන් මුල් ඇදුම හැදි අතර තනතුරු වල තිබූ උස් පහත් කම් අනුව එහි වර්ණය හා මෝස්තර වෙනස් උනා. දැඩිමුන්ඩ දේවතාවාට අදාළ ඇදුමක් ලෙසත් මුල් ඇදුම සළකනවා..

උඩරට මුල් ඇදුම ඉතා වැදගත් මෙන්ම සිත් ඇදගන්නා ඇදුමක්,  වර්තමානය වන විට උඩරැටියන් පමණක් නොව අනෙකුත් පළාත් වල අයත් විශේෂ උත්සව අවස්ථා වලදී හා විශේෂයෙන්ම මංගල අවස්ථා වලදී මෙම ඇදුමෙන් සැරසෙනවා දකින්න පුලුවන්...

මේ තියෙන්නෙ මෝස්තර කීපයක්ම
ඡායාරූපය http://www.srilankanwedding.com/admin/images/17175105500.64773000%201347442803nilame.png

මෙන්න බොලේ සුදු අයියා කෙනෙකුත් ඉන්නවා....

ඔබත් විල්ලුද සැට්ටය, රෙදිකඩ සතර, කැටයම් කල පිහිය, අලංකාර කරන ලද කොන් හතරක් ඇති හිස් වැසුමෙන් සැරසුනොත් හරියටම ආදි කාලෙ වංශාධිපතියෙක් වගේම ඉදීවි...

නියම මුල් ඇදුමට ඉණ වඩා ඔතනා රෙදි කඩ 7 ක් අයත් වුවත් වර්තමානයේ එය 4ක් දක්වා අඩු වී තියෙනවා... මුල් ඇදුම වාණිජකරණය වීම ඊට හේතුව වෙන්න පුලුවන්.   මෙයට  අමතරව රැළි කලිසම, විල්ලුද පපු පටිය, සුදු තිප්පොටිය, පච්ච වඩම, සෝමාන, කාවනිය, විල්ලුද සැට්ටය, මල් ගස සහිත හිස් වැසුම, පිහිය, සපත්තු, පේරැස් මුද්ද සහ මාලය  යන අංග වලින් මුල් ඇදුම සමන්විතයි.

ලංකාවේ භාවිතා වන  ඇදුම් අතරින් වැඩිම කොටස් සංඛ්‍යාවකින් යුතු ඇදුම  තමයි මුල් ඇදුම හෙවත් නිළමෙ ඇදුම.  ඒ සදහා බහුතර රෙදි ප්‍ර‍මාණයක් භාවිතා වන නිසාම තවෙකෙකුගේ සහායකින් තොරව තනිව අදින්න නම් මේ කපේට බෑ ගොයියො... මෙම ඇදුම් සැකසීමේදී මෙන්ම ඇන්දවීමේදීද විවිධ සිරිත් විරිත් රාශියක් තියෙනවා.... ඔන්න කථාවෙ අස්සෙ අමතර තොරතුරු කීපයකුත් දෙසා බෑවා....

පිරිත් නූලත් බැදගෙන රාත්තිරී 12 ට පමණ නිදිදෙව්දුව වැළදගෙන ගල් පාන්දර 3 කණිසමට අවදිවෙලා පිරිසිදු වුනා...ඔන්න ඉතිං ඇදුම කුලියට සපයන නඩේ ඇත්තො නමෝ විත්තියෙන් අන්දන්න පටන් ගත්තා...මනමාලයා, මනමාලයගෙ යාලුවො දෙන්නා, පොඩි උන් මේ හැමෝටම ඔය ඇදුම අන්දන්න තියෙන හින්දා තමා තුනේ කණිසමට වැඩේ ආරම්භ කොලේ... මනමාලයට පස්සෙ  ඔන්න සිරාගෙ අවස්ථාවත් උදා වුනා... සිරාගෙ බඩ ගෙඩිය අනිත් උන්ට වඩා තරමක් වැඩි නිසා රෙදි පටි දෙකක් එතීමෙන් පස්සෙ වැඩේ ගොඩ ගියා...

ඔන්න ඉතිං සියල්ල සූජානම්... ප්‍රියාගෙ ඥාති හිත මිත්‍රාදින් අතර සිටි කාන්තා පාර්ශවයෙන් තමයි සිරාට වැඩි ප්‍ර‍තිචාර ලැබුනෙ ඇදුම ඇන්දම සිරා  සිරා කියලා. ලුණු මිරිස් සමග කිරිබත් කෑලි දෙක තුනක් ආමාශ ගත කරගෙන පිරිස වෙඩිමට යන්න මංගල රථයෙ ඈදි ගත්තා... හරිම අමාරුවෙන් යන්තමට  හේත්තු වෙලා   දැන් සිරා ඉන්නෙ...රථය ක්‍ර‍ම ක්‍ර‍මයෙන් ඇදෙනවා ඉස්සරහට...  මාළඹෙ කිට්ටුව තැනක තමයි උත්සව ශාලාව තිබ්බෙ.... රථය පිටත්වෙන්න මොහොතකට ඉස්සෙල්ලා මුත්තරා බොක්ක හිස් කලාට රථය පිටත්වෙලා මාළඹේ කිට්ටුවට එනකොට ටැංකිය පිරුනා... ඉන්න හිටින්න බෑ බොලං කට කපලා...

අයියෙ මට නම් අමාරුයි බන්... හුජ්ජ කරන්න පුලුවන් තැනක නවත්තපන්කො....
රියදුරු ගොයියට එහෙම කිව්වම මනමාල ගොයියා......
ලැජ්ජ නැද්ද යකෝ ඔච්චර වටින ඇදුමක් ඇදගෙන අකුල් ගානෙ රිංගන්න... බලපන් වටේටම ගෙවල්... ඒ මදිවට පිටිපස්සෙ එන වාහන වල ගෑල්ළමයිනුත් ඉන්නවා... පොඩියක් අල්ලං ඉදපන් තව සුට්ට දුරයි....

හොද සුට්ට... තවත් කිලෝමීටර් 5ක් විතර ගියාට පස්සෙ මම ආයෙමත් ඉල්ලීම ඉදිරිපත් කොලා... ඒ වෙද්දි අපි ශාලාව කිට්ටුවටම ඇවිල්ලා... ඒ වගේම බේතකට අකුලක් හොයා ගන්න බැරි ඉසව්වක්.... ඉවසගෙන ඉදින් මලේ දැන් ළගටම ඇවිල්ලා තියෙන්නෙ කියලා මනමාල උන්නැහේ ආයෙත් කියපු නිසාම සිරා හක්ක තද කරගෙන ඉවසගෙන හිටියා...

ඔන්න ඉතිං උත්සව ශාලාව අභියසටම ආවට පස්සෙ සිරා හිත හදාගත්තා තව ඩිංගෙන් අමාරුව ඉවරයිනෙ කියලා..

ඉස්සරහ ගේට්ටුවෙන්ද වාහනේ ගන්නෙ... පැත්තෙ තියෙන අනිත් ගේට්ටුවෙන්ද ... වැඩිහිටියො අතර කථා බහක්, ඒ අස්සෙ සිරා එහෙට මෙහෙට වැනෙනවා හරියට නිමෙන්න හදන පහන් තිරයක් වගේ... කථාවෙන් කථාවෙන් නිවැරදි ගේට්ටුව තෝරගෙන ඇතුලට ගියා කියමුකො... ඔන්න ඉති සිරා රථයෙන් බහින්න හදනවා අමාරුව වැඩි කමට...

කොහෙ යන්නද  බොලා හදන්නෙ... වාහනෙන් බහින තැන ඉදලාම ෆොටෝ ගහන්න තියෙන නිසා පොඩ්ඩක් ඔහොම ඉදපන්... ප්‍රියාගෙ අයියා මොර දුන්නා... මුත්තරා බොක්ක දැන් පැළෙයි දැන් පැළෙයි කියන බයත් එක්ක බොක්ක පැළිලා සිරා රෝහල්ගත කරන ආකාරය... වෛද්‍ය ඇත්තො ශල්‍යකරුම  කරන ආකාරය සිරාට මැවිලා පේන්න උනා...

විනාඩි දෙක,තුන,හතර, පහ ගතවෙනවා... ඒත් වාහනෙන් බහින පාටක් නෑ.... කාර් රථයේ වීදුරු අස්සෙන් මනමාලිගෙ පාර්ශවයෙ පිරිස පේනවා.... මොකක්ද බොල මේ හරුපෙ.... රථයේ වීදුරුවක් පහත් කරලා සිරා අවට හිටි කෙනෙක්ගෙන් ඇහුවා...අයියා මක්කෙයි සුනංගු....

අඩා මල්ලියා... ෆොටෝ ගැෆර තෙමේ තාම මෙතනට ආවෙ නෑ බොල... ඒකා සූජානම් වෙලා එන තුරු හිටු කියලා ඒකා කිව්වා, හරියට මූණට දමලා ගැහුවා වගේ... හයියෝ සංසාරෙ.... සිරා දිග හුස්මක් අරන් ආසනයට බර දුන්නා.... ඇත්තමයි දැන් නම් කැපෑසිටි ඔව්ර් ලෝඩ්.... ඇගම හිරි වැටිලා.... මට මොනවද වේගන යනවා....

අනේ දෙයියො මගේ මූණ දිහා බැලුවා වගේ ඡායාරූප ශිල්පියා ඕන්න ආවා... උඩරට නැටුම්...  කරණම්... බල්ටි , වෙඩි සද්ද අස්සෙ  පිරිස විනාඩි කීපයක් ඉදිරියට ඇදිලා ශාලාවට පිවිසුනා...

අයියෙ සින්දුවක් කියලා එන්නද ? අසරණ සිරා ෆොටෝ ග්‍රැපර තෙමේගෙන් විමසුවා...

තව විනාඩි දෙකෙන් කසාදෙ රෙජිස්ටර් කරන නැකත... ඒ වෙලාවට බොලාත්  ඉන්න ඕනෙ... මේකෙ ටොයිලට් තියෙන්නෙත් දුරින් හින්දා ගිහිල්ලා එන්න වෙලාවකුත් නෑ මලේ කියලා ඒ ගොයියා මගෙ පිටට තට්ටුවක් දැම්මා....

කසාදෙ රෙජිස්ටර් කරලා.... පහන් පත්තු කරලා....බදින් උන් දෙන්නා කිරිබත් කවාගෙන, සමූහ ඡායාරූපත් ගත්තට පස්සෙ... දිගේලි කරපු ගොනාට නිදහස ලැබුනා වගේ සිරාගෙ සතුටුදායක අවස්ථාව ඒ කිව්වෙ සින්දුවක් කියන්න අවස්ථාව එළඹිලා  අදාළ ස්ථානයට වාර්තා කොරන්න දේවවරමින් අවස්ථාව ලැබුනා.

මුල්  ඇදුමෙ පොටවල්... රෙදි පටි ඔක්කොම අස්සෙන් අතදාලා ආයුදේ අල්ලගත්තම තමා නැවතිලා තිබ්බ සිරාගෙ නාඩි ආයෙත් වැටෙන්න උනේ.....හයියෝ එහෙමත් දවසක්... මතක් වෙද්දිත් හුජ්ජ බරයි වගේ බොලන්..... තමන්ගෙ අත මිට මොළව ගත්තම තියෙන සයිස් එකට තියෙන මුත්තරා බොක්ක මගේ පෙර පිනකට තමා නිරුපද්‍රිතව බේරිලා තිබුනෙ...

මම කාමරේ වෙසෙන, සත්ගුණවත් සිරා කොලුවා.

ප.ලි

ඔබේ අත මිට මොළවා ගත් කල ඇති ප්‍ර‍මාණය ආසන්න වශයෙන් ඔබේ මුත්‍රාශයේ ප්‍ර‍මාණයයි... එය කුඩා වුවත් මුත්‍රා එකතු වීමේදී ඇදෙන සුලු නිසා උපරිමය මිලිලීටර් 500 ක පමණ ධාරිතාවක් පවතී...

මුත්‍රාශයේ පුමාණය  කාන්තා / පිරිමි අනුව  විශාල වෙනසක් නොමැත... විකිපීඩියා තමයි ඒ බව කිව්වෙ... නැත්නම් බොලා කියයි මම ඕවා බල බලා ගියා කියලා...

මුල් ඇදුම ඇදන් ඉන්න ටිකක් අපහසු උනාට ඇන්දට පස්සෙ හරිම ආඩම්බර හැගීමක් එනවා බොලං... ඇදලම බලහල්ලකො...

කාමරේට පැමිණි ඔබත් මෙසේ අසරණ වූ දිණක් වේ නම් කොමෙන්ටුවක් ලෙස අනිත් අයත් එක්ක බෙදාගෙනම යන්න....