84 කප්පාදුවෙන් ඇස් රතු කර ගතිමි

ඒ සහශ්‍රය උදා වූ වසරයි. කාලයෙන් කාලයට විවිධ මල් පැල සිටවා මගේ මව් තුමිය විසින් අලංකාර කරන අපේ මිදුලේ ඒ වකවානුව වන විට විසිතුරු ශාක කීපයකටද අවස්ථාව ලැබී තිබුනි. නම නොදන්නා අලංකාර රතු පැහැති පත්‍රයන්ගෙන් යුතු වු ශාකයක් මිද‍ුලේ පසෙක පඳුරක් ආකාරයෙන් සරුවට වැඩී ඒ වන විටත් තම අණසක පතුරවා හමාරය.

නිවැසියන් කිසිවෙකු මේ පැලය කිසිවෙකුගෙන් ඉල්ලාගෙන හෝ පැල තවානකින් මිළදී රැගෙන ආ එකක් නොවීය. ඒ හේතුවෙන් මෙය තණකොළ වැවීම පිණිස අතුරන ලද රතු පස් සමග මෙහි එන්නට ඇති බව අපගේ විශ්වාසය විය. මේ වකවානුවේදී සිරා කොලුවා උ/පෙ විභාගය සමග ඔට්ටු වෙමින් සිටියත් ඒකාගේ කේන්දරයේ ග්‍රහයන් නීචව සිටි නිසාදෝ මේ සිදුවීම සිදු වූ දිනයේ මිදුලේ ඇති රතු පැහැති පත්‍ර සහිත නම නොදන්නා ශාකය කප්පාදු කොට රවුම් කරන්නට දොලක් උපන්නේය.

ඒ සඳහා අවැසි වන විශේෂ උපකරණ අප නිවසේ නොමැති වූ හෙයින් පාන් කපනා සාමාන්‍ය පිහියකින් පඳුර රවුම් කිරීමේ භාරදූර කාර්යයට සිරා කොලුවා අත ගසන විට පෙරවරු 11 පමණ වන්නට ඇත. සවස 2 වන විට උසස් පෙළ ගිණුම්කරණ පන්තියකට සහභාගි වන්නට යා යුතුය.

හෝරාවකට ආසන්න කාලයක් ගත වන විට පඳුරේ වැඩි හරිය කඳින් වෙන් වී බිම සැතපී තිබුනි. සුදු පැහැති කිරි විශේෂයක් ගසේ තුවාල වූ තැන් වලින් පිටතට වෑස්සෙයි. මගේ කාර්යය අහවර කරන්නට තවත් කපා දමන්නට ඇත්තේ ගහ මුදුනේ කිණිති දෙක තුනක් පමණි.

ඉහළම ඉත්තක් ඉලක්ක කරමින් දෙපසට වැනූ පිහියේ අනුභාවයෙන් ඉවතට ගලමින් තිබූ සුදු පැහැති කිරි බිඳුවක් සිරා කොලුවාගේ ඇසකට අනවසරයෙන් ඇතුලු විය. ඇස මඳක් පිසදා දිගටම කප්පාදුව ගෙන ගියෙමි. නමුත් ඇස තුලින් සියුම් දැවිල්ලක් උත්පාදනය වන වග මට ඉතා ඉක්මනින් අවබෝධ විය. මොහොතකදු පමා නොවී ජලය පිරවූ බේසමක මගේ අක්ෂි රාජයා ගිල්වීමි. අ‍හෝ මා ලද සහනයක් නැත....කෙමෙන් කෙමෙන් දැඩිවන වේදනාව හමුවේ සිරා කොලුවා නැමති සාටර් ජීවියා වේදනාවෙන් ඇඹරෙන සෙයකි.

මේ ආගන්තුක ද්‍රව්‍ය ඇසට ඇතුලු වී විනාඩි 10 ක් පමණ ගත වන විට ඉවසිය නොහැකි දැවිල්ලක් ඇස තුලින් හට ගත්තේය. තවත් නම් ඉවසුම් නැත...මගේ ඇස අන්ධ වේද...ඇස බේරාගත හැකි වේද නොයෙකුත් ප්‍රශ්න සිතේ උපදියි. මම වහ වහා මෑණියන් හට කාරණය පවසා මා සමග  ගම්පහ නගරයට යන්නට පැමිණෙන ලෙස සැළ කලෙමි.

එතෙක් වේලා ගත නැගී තිබූ දහදිය උඩට කමිස කෑල්ලක් අටවාගෙන මා නිවසින් පිටතට එන විට හන්දියේ තුන්රෝද රථ ගාලේ නම් දැරූ ප්‍රචණ්ඩ මාතලී චරිතය වූ බාබු අප නිවස වෙත පැමිණ තිබුනි. මයෙ මලයා රියදුරෙකු කැඳවන අටියෙන් එහි යන විට මා ඔහුට කීවේ බාබු කොලුවාම කැඳවාගෙන එන ලෙසයි. බාබු යනු තුන්රෝදයෙන් රේස් පදිනා වර්ගයේ එකෙකි. ගමේ අතුරු මාර්ගයක වංගුවකින් බාබු රථය හරවන විට එහි වේගය වැඩි කමට මාර්ගය දෙසට වන්නට පිහිටන පසුපස රෝදය ඉහළට එසවෙයි. එසේ නොමැති වුවහොත් එය බාබුවාගේ හිතට හරි නැත. බාබු යනු කුමන රියදුරෙකුදැයි දැන් ඔබට දළ අවබෝධයක් ලැබෙනු ඇත.

අප කෙනෙකුට යමක් හැකි උපරිමයෙන් ආරක්ෂා කරන ලෙස සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේදී පවසන්නේ, ඇස් දෙක වාගේ බලාගන්න කියාය. ඒ ඇස් අපට ඒ තරම් වටිනා නිසාය. වේලා ගතවුවහොත් ඇස අන්ධ වේ යැයි භියෙන් මම තුන් රෝද රථයට බර දුන්නෙමි.

ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයා මැයි දින පෙළපාලියේදී ඝාතනය කලේ බාබු නැමති මරාගෙන මැරෙන LTTE සාමාජිකයාය. අපේ හන්දියේ බාබුවාගේ උප්පැන්නයේ ඇත්තේ වෙනත් නමක් වුවත්...මේකා රථය පදවන්නේ මරාගෙන මැරෙන්නට අපේක්ෂාවෙන් සිටින එකෙකු වාගේ නිසා කෙටි කලෙකින්ම ඒකාගේ නම බාබු ලෙස වෙනස් විය.

උඹට යන්න පුලුවන් උපරිම වේගයෙන් පලයං බාබු....ඇස තුල ඇති අධික දැවිල්ල හමුවේ මගේ පෙනීම නැති වේය යන සිතුවිල්ල මගේ හදවත වේගයෙන් කම්පොනය කරයි. බාබුවා තම රතු පැහැති තුන් රෝදය හැකි උපරිම වේගයෙන් ධාවනය කොට වෛද්‍යවරුන් චැනල් කල හැකි පුද්ගලික වෛද්‍ය සේවාවක් තම ගොඩනැගිල්ලක පවත්වාගෙන යන විශේෂඥ අක්ෂි වෛද්‍යවරයකු සතු භූමියක රථය නැවතීය. විශේෂඥ වෛද්‍ය වරයෙකුම හමුවීමට ලැබීම මා ලද භාග්‍යයකි. එතුමා මේ වෛද්‍ය ම‍ධ්‍යස්ථානයේ කටයුතු මෙහෙයවන තැනැත්තා නිසා දිනය පුරාම එහි රැදී සිටියි.

මට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූ අලකලංචිය පැවසූ පසු, කුඩා ඇඳක මා සතපවා විදුලි පන්දමකින් වම් ඇස පරීක්ෂා කල වෛද්‍යතුමා,

ඇහැ ටිකක් පිච්චිලා යනුවෙන් ගත් කටටම කීවේය.

ඇහේ පෙනීම නැතිව යයිද ?

නෑ නෑ...එහෙම වෙන්නෙ නෑ...යනුවෙන් පවසා සුදු පැහැති බෝතලයක තිබූ අවර්ණ දියරයක් ඇසට වත් කලේය. දිගටම මට ඇස විවෘත කරගෙන සැතපී සිටින්නට අණ ලැබිනි. විනාඩි 10 ක් පමණ ඉක්ම ගිය තැන මට ඇස වසන්නට නියෝග ලැබිනි.

ඇහේ දැවිල්ල ටිකෙන් ටික අඩුවෙයි...ගෙදර ගියාම ඇස් දෙක පියාන විවේක ගන්න. එතුමා එසේ පවසා බෙහෙත් පෙති කීපයක් සහ ඇසට දමන්නට බෙහෙත් දියර කුප්පියක් නිවසට රැගෙන යන්නට දුන්නේය.

ආයෙත් මේ වගේ වැඩ කරද්දි තමන්ගෙ ආරක්ෂාව ගැන සැළකිලිමත් වෙන්න. අවසාන වශයෙන් එතුමා මට අවවාදයක්ද කළේය.

ආපසු යන ගමන සෙමින් යන්නට බාබුවාට යෝජනා කලෙමි.ඇසට දැමූ බෙහෙත් වලින් තිත්ත රසයක් දිවට දැනෙයි. මේ ඉන්ද්‍රියන් අතර පවතින අන්තර් සබඳතාව එසේ යැයි සිතා මම නිවසට පැමිණි පසු මගේ දුප්පත් ඇඳ කබලේ සැතපුනෙමි.

සිරා කොලුවාට අකරතැබ්බය සිදුවන අවස්ථාවේ නිවසේ නොසිටි මගේ පියතුමා නිවසට පැමිණි වහාම සිදුක‍ලේ මේවා මිදුලට ඕනෙ නෑ යනුවෙන් පවසා රතු පැහැති පත්‍ර සහිත ශාකය මුලින් උදුරා විසි කිරීමයි. එදායින් පසු මේ ශාඛය මම අප ප්‍රදේශය තුල දැක නැත්තෙමි. නමුත් එහි පත්‍ර වල පැහැයත් හැඩයත් මගේ මතකයේ හොඳින් රැදී තිබූ නිසා අන්තර්ජාලයෙන් එය සොයාගැනීම අසීරු නොවීය. ඒ අනුව මතු ලියවෙන්නේ විකිපීඩියාවෙන් සොයාගත් මේ අද්භූත ගසේ විස්තර සමූහයකි.

මේ ගහට සිංහල නමක් තියේදැයි මම නොදනිමි.  එහි විද්‍යාත්මක නාමය Euphorbia Cotinifolia වෙයි . එයට අමතරව Smoketree spurge, Tropical Smoke Bush, Caribbean  Copper Plant වැනි තවත් නාමයන්ද භාවිතා වන බව අන්තර් ජාලය පිරික්සන වන විට පෙනෙයි.

මේ ශාඛයේ නිජබිම වෙන්නෙ දකුණු සහ මධ්‍යම ඇමරිකාවයි. ගහෙන් වෑස්සෙන කිරි විෂ සහිතයි. ඒවා ‍ඖෂධයක් ලෙස වගේම විෂ වර්ගයක් ලෙසත් ඒ කලාපය ආශ්‍රිත රටවල භාවිතා වෙයි. ඇතැම් රටක පාරම්පරික ‍ඖෂධ ක්‍රම වලදි මේ විෂ සහිත කිරි භාවිතා වේලු.

සමීප දසුනක්...පුංචි සුදු පාට මල් විශේෂයකුත් හට ගන්නවා.

පුරාණ ධීවර‍යො මේ කිරි වර්ගය ජලාශ වල ජලයට එකතු කරලා මසුන් ඇල්ලීම සිදු කලා කියලත් කියනවා. මේ ද්‍රාවණය නිසා මත්සයො ජලය මතුපිට පාවෙන්නට පටන් ගන්නවාලු. ඊටත් අමතරව Curacao නැමති දකුණු කැරිබියන් මුහුදේ පිහිටා තිබෙන කුඩා දිවයිනේ අාදි වාසීන් මේ විෂ තම ඊතල හිස් වලට යෙදූ බවකුත් විකිපීඩියාව කියනවා.

මේ ශාකයේ කිරි වර්ගය මිනිස් සම වගේම ඇස් වලටත් අහිත කරයි. බැරි වෙලාවත් ඔබට ඒවා ගිලුනොත් ශරීරයේ අභ්‍යන්තර අවයව වලට බොහොම හානිකරයිලු.

පත්‍ර වල ඇති රතු පැහැය නිසා මේ ශාඛයට උද්‍යාන අලංකරණයේදී බොහොම හොඳ ස්ථානයක් ලැබෙනවා. හොඳින් හිරු එළිය පතිත වෙන පරිසරයක ජීවත් වෙන්න වඩාත් කැමති නිසා ශ්‍රී ලංකාව වගේ නිවර්තන කලාපීය රටක මේවා හොඳින් වැඩෙනවා.

මේ ශාඛය ඔ‍බේ මිදුලේත් වැඩී තිබෙනවා නම් එය අලංකරණය කරන්න යනවා නම් ඔබේ ආරක්ෂාව ගැන හැම විටම සැලකිළිමත් වෙන්න. ඒ වගේම කුඩා දරුවන් මේ පත්‍ර, නාරටි ආදිය හපන්නට ඉඩ තිබෙන නිසා ඔවුන් ගැනත් විම‍සිල්ලෙන් ඉන්න. එහෙම උනොත් මම මුහුණ දුන්නා වගේ අතිශය වේදනාත්මක අත්දැකීමකට ඔබට මුහුණ දෙන්නට සිදු නොවෙනු ඇති.

මම කාමරේ අරින සිරා කොලුවා.

ප.ලි

මෙම ශාකයේ කිරි ඇසට ඇතුලු වී පැය 18 ක් තුල නිසි ප්‍රතිකාරයක් නොලැබුනහොත් සදාකාලික අන්ධ භාවය ඇති විය හැකි බව ජාලයේ තැනක සටහන් වී තිබුනි.

තුන්රෝදයෙන් ලැබෙන ආදායම දිනෙන් දින ඉහළ යන ජීවන වියදම දරන්නට ප්‍රමාණවත් නොවූ නිසාදෝ පසු කලෙක සොරකම් සඳහා යොමු වී පොලෝසියෙන් ඇති පදම් ගුටි කා ගල් පල්ලි ගිය බාබුවා වරින් වර අප ගම් පියසේ ප්‍රාතූර්භූත වුවද මෑත කාලයේදී දකින්නට ලැබුනේම නැත. මා අවසන් වරට ඔහු දකින විට අප ප්‍රදේශයේ කුකුළු මස් කඩයක වධකයාගේ භූමිකාව රගදක්වමින් සිටියේය.