92 කොමඩෝ ඩ්‍රැගන් | Komodo Dragon

දෙහිවල සත්ව උද්‍යානයේ විවිධ ආකාරයේ ගැටළු පැනනැගී සෑහෙන කලකි. එහි සිටින සතුන්ට ප්‍රමාණවත් ඉඩ පහසුකම් නොමැති වීම, ආහාර නොමැති වීම, නිසි කලට වෛද්‍ය පහසුකම් නොමැති වීම වැනි කාරණා විටින් විට කරළියට ආ බවක් මට මතක තිබේ. දැන් සත්තුවත්තේ සතුන් කූඩු වලින් පැන යන්නටද පටන් ගෙන ඇති සෙයකි. මාරාන්තික විෂ සහිත කොමඩෝ මකරෙක් සත්තු වත්තෙන් පැන ගියා යැයි පුවතක් ඉකුත් සතියේ වාර්තා විය.

සිරා කොලුවා වන මම මේ සිදුවීම වාර්තා වන තෙක් මෙවැනි සත්ව වර්ගයක් පිළිබඳ අසා තිබුනේ නැත. ෆීනික්ස් කුරුල්ලා, කඟවේනා, දිය කිඳුරියන් මෙන්ම මකරාද මිථ්‍යා කථාවන්හි කියවෙන සත්ව නාමයකි. එහෙත් මිහිමත මකරා නමින් සත්වයෙකු වෙසෙන බව දැන් අපි දනිමු. අන්තර් ජාලය තුල සිංහල භාෂාවෙන් මේ අරුම පුදුම සත්වයා පිළිබඳ තොරතුරු අල්ප හෙයින් ජාලෙන් පෙරලා කොමඩෝ මකරා ගැන ඔබට කියන්නට අද මම සිතුවෙමි.

ලොව ජීවත් වන කටුසු පවුලේ විශාලතම සත්වයා කොමඩෝ ඩ්‍රැගන් නමින් හැඳින්වෙයි. කටුසු පවු‍ලේ අනෙක් සතුන් අතර මේ සත්වයා කැපී පෙනෙන්නේ විශාල ශරීරය, පැතලි හිස, වක්‍රාකාර පාද සහ දිගු වලිගය නිසාවෙනි. අඩි 8 -10 පමණ දිගට වැඩෙන කොමඩෝ මකරෙක් කි‍ලෝ ග්‍රෑම් 70 ක් පමණ බරින් යුතු වෙයි. ගැහැණු සත්වයා පිරිමි සත්වයාට වඩා ශරීර ප්‍රමාණයෙන් කුඩා වෙයි. Reptilia කුලයට අයත් වන කොමඩෝ මකරා Varanidae නැමැති පවුලට අයත් සතෙකි. ජීව විද්‍යාත්මකව හඳුන්වන්නේ Varanus Komodoensis යන නාමයෙනි.

ඉන්දුනීසියාවේ ‍කොමඩෝ දූපත ප්‍රධාන කොට මේ සත්ව විශේෂය ජීවත් වන නිසාම උගේ නමට ඒ නම එකතු වී තිබේ. එම දූපතට අමතරව Rinca, Flores, Gili Motang, Gili Dasami, Padar යන ඉන්දුනීසියානු දූපත් වලද මේ කොමඩෝ මකරා  ජීවත් වෙයි. බටහිර ලෝකයට මේ සත්වයා මුලින්ම නිරාවරණය වූයේ 1910 පමණ කාලයේදී බව දැනගන්නට තිබේ. මකරාගේ ශරීර ප්‍රමාණයත්, භියකරු පෙනුමත් බටහිර සත්ව උද්‍යාන වල කොමඩෝ මකරා ඉක්මනින් ජනප්‍රිය වීමට හේතුභූත වූ කාරණා වෙති.

වසර මිලියන හතරකට පෙර කොමඩෝ මකරාගේ මුතුන් මිත්තන් ඔස්ට්‍රේලියාවේ ජීවත් වූ බවට පොසිල සාධක හමු වී තිබේ. ඒ Queensland ප්‍රාන්තයෙනි. වර්තමාන පොසිල පරීක්ෂණ අනුව ‍මේ සත්වයා ඉන්දුනීසියාවට සංක්‍රමණය වීමට පෙර ඔස්ට්‍රේලියාවේදී පරිනාමය වී ඇති බවට සැළකෙයි. 

මකරාගේ සමේ  විවිධ පැහැයන් දකින්නට හැකිය. නිල්, තැඹිලි, කොළ සහ අළු පැහැය ඒ අතර ප්‍රමුඛ වෙයි. ඔවුන්ගේ සම ශක්තිමත් රළු එකකි. Osteoderms නමින් හැඳින්වෙන අස්ථි කොටස් මගින් එය තවත් සවිමත් වී තිබේ. ශක්තිමත් නියපොතු මෙන්ම ශක්තිමත් පේශීන්ගෙන් සමන්විත වලිගයද මකරාගේ ජීවන ගමනට බෙහෙවින් උපකාරී වෙයි. 

කොමඩෝ මකරාගේ සමේ ආසන්න දර්ශනයක්

කොමඩෝ මකරාගේ පෙනීම ඉතාම තියුණු එකකි. මීටර් 300 කට පමණ එහායින් ඇති වස්තුවක් උවත් කරදරයකින් තොරව දකින්නට ඔවුන් සමත් බව කියන්නේ අැමරිකාවේ ජාතික සත්ව උද්‍යානයයි. එහෙත් රාත්‍රියට මකරාගේ අැස් පෙනීම දුර්වලය. පැයට කි‍ලෝමීටර් 20 ක උපරිම වේගයකින් දඬයම් ලුහු බඳින මේ සත්වයා තමන්ගේ සීමාවට ගොදුරක් පැමිණෙන තෙක් පැය ගණනක් උවත් ඉවසීමෙන් බලා සිටින්නට සමතුන්ය. මීටර් 4.5 ක් දක්වා ජලයේ කිමිදෙන්නටත්, වේගයෙන් ගස් නගින්නටත් හැකියාව කොමඩෝ මකරාට තිබේ. ශක්තිමත් හනු නිසා ඉතාම තදින් හපන්නට මකරාට හැකියාව තිබේ. මිනිසෙකුට යමක් උපරිම තදින් හපන්නට හැක්කේ යම් සේද, කොමඩෝ මකරාට එමෙන් පස් ගුණයකටත් වඩා තදින් හපන්නට හැකිය. එ් පිළිබඳ තොරතුරු ලිපිය අග අමුණා ඇති වීඩියෝවෙන් නරඹන්න.

ගඳ සුවඳ හඳුනාගැනීමට ස්වභාවයෙන්ම උරුම වූ සංවේදක කොමඩෝ මකරාට තම දඬයම් සොයා ගැනීමට උපකාර කරයි. වෙනත් උරගයින් මෙන්ම මේ සත්වයාද තම දෙකට බෙදුනු දිගු දිව ඉදිරියට යොමු කරමින් අවට පරිසරය පිළිබඳ දත්ත උකහා ගනියි. දිව ඉදිරියට දිගු කිරීමෙන් අනතුරුව එය මුඛයේ ඉහළ කොටසට යොමු කිරීමෙන් පසු විශේෂ ඉන්ද්‍රියක් මගින් දිව සමග ඇතුලට පැමිණි වායුගෝලීය අණු පිරික්සීම සිදුකොට අදාළ තොරතුරු මකරාට සම්ප්‍රේෂණය කරයි. දිවේ වම් පසින් වැඩි තොරතුරු ප්‍රමාණයක් මේ සත්වයා උකහා ගන්නා බව කියවෙයි.

කොමඩෝ මකරාගේ  කන් සිදුරු ඇස් වලට පිටුපසින් පිහිටා තිබේ. මේ සත්වයාගේ හඬ ශ්‍රවනය වීමේ සංඛ්‍යාතය හර්ට්ස් 400 සිට 2000 දක්වා පරාසයක විහිදෙයි. මිනිසෙකුගේ හඬ ශ්‍රවණය වීමේ පරාසය හර්ට්ස් 20 සිට 20000 අතර පරාසයක විහිදී තිබේ. ඒ අනුව බලන විට කොමඩෝ මකරාට ශබ්ද ඇසීම ඉතාම දුර්වල මට්ටමක තිබේ. එහෙත් ලෝකයේ පැරණිම විද්‍යාත්මක සත්තු වත්ත වන ලන්ඩන් සත්තු වත්තේ Joan Proctor නැමති සේවකයා කෑම දෙන වෙලාවට තම කටහඬට ප්‍රතිචාර දක්වන කොමඩෝ මකරෙක් පුහුණු කර තිබේ. ඔහුගේ රුව නොදැක කටහඬට ප්‍රතිචාර දක්වන්නට මේ සත්වය සමත්කම් දක්වන්නේලු.

ඇසට පහළින් ඇති විවරය කන් සිදුරයි

කටුසු පවුලේ සතුන් නිවර්තන වියළි කලාපයේ සිට සැවනා තණ බිම් දක්වාත්, එතැනින් වැසි වනාන්තර දක්වාත් ව්‍යාප්තව සිටියත් මේ පවුලේ විශාලතමයා වන කොමඩෝ මකරා තම ජනාවාශ පිහිටුවා ගන්නේ පරිසර උෂ්ණත්වය  ඉහළ ස්ථාන වලයි. සෙල්සියස් අංශක 35 ක පමණ උෂ්ණත්වයක් ඇති තැනක ජනාවාශ පිහිටුවන්නට  කොමඩෝ මකරා කැමතිය. ඔවුන් ජීවත් වන ඉන්දුනීසියානු දූපත් වල ඇත්තේද එවැනි පරිසර තත්වයකි. හිරු රශ්මිය අධික දිවා කල සෙවනකට වී හිදින්නට වඩාත්  ප්‍රිය කරයි. නැතිනම් තම ශක්තිමත් නියපොතු ආධාරයෙන් පොළවේ හාරන ගුලකට වී කල් ගත කරයි. සන්ධ්‍යා කාලය එළඹෙන විට දඬයමේ යාම මකරාගේ  පුරුද්දයි.

මකරාගේ කැඳලි ද්විත්ව කාර්යය ඒවාය. ඒවායේ පිටවීම ඇත්තේ පහළට වන්නටය. එවිට රාත්‍රී කාලයේදී කැඳැල්ලේ උණුසුම රැකෙන අතර දිවා කාලයට රස්නයෙන් තොර වෙයි. 

කොමඩෝ මකරා මාංශ භක්ෂක සත්වයෙකි. මොවුන් ප්‍රචණ්ඩ දඩයම් කරුවෝ වෙති. තමාගේ ශරීර ප්‍රමාණයට වඩා බොහෝ සේ විශාල මී හරක්, මුවන්, උෟරන් මෙන්ම මිනිසුන් වුවද දඩයම් කරන්නට ඔවුනට හැකිය. එහෙත් මිනිසාට පහර දී ඇත්තේ ඉතාම සීමිත අවස්ථා වල පමණකි. මකරා සමහර විට තමන්ගේම කුඩා පැටවුන් ආහාරයට ගනියි. උගේ ශරීරයේ බරින් 80% ක පමණ ප්‍රමාණයක ආහාර එක් වරකට ආහාරයට ගන්නා බව National Geographic අඩවිය පවසයි. එමෙන්ම මිය ගිය සතුන්ගේ කුණූ වී යන ශරීර ආහාරයට ගන්නටද මකරා කැමතිය. එවන් විටක හමනා ගන්ධය බොහෝ දුර සිටින කොමඩෝ මකරෙකුට වුවද ග්‍රහණය කරගත හැකි නිසා උන් එවැනි සිරුර ඇති තැනට පැමිණෙයි. ඇතැම් විටෙක වළලන ලද මිනිස් සිරුරු ආහාරයට ගත් අවස්ථාද වාර්තා වී තිබේ.

කොමඩෝ මකරාගේ මී හරක් දඬයමක්

2001 වසරේදී Sharon Stone නැමති ඇමරිකානු නිළියගේ ස්වාමි පුරුෂයා Phil Bronstein ලොස් ඇන්ජලීස් සත්ව උද්‍යානයේ කොමඩෝ මකර කූඩුව භාරව සිටි සේවකයාගේ ආරාධනයෙන් ඒ තුලට ගියේය. කොමඩෝ මකර භාරකරුවා මේ පුද්ගලයා පැළඳ සිටි සුදු පැහැති සපත්තු සහ සුදු පැහැති මේස් ඉවත්කරන්නට යෝජනා කලත් ඔහු එයට අවනත වී නැත. මකරාට නිතරම ආහාර පිණිස ලබාදෙන සුදු පැහැති මීයන් විශේෂය යයි සිතා දෝ  ඔහුගේ පාද වලට විශාල ලෙස හානි ගෙනදෙමින් මකරා හදිසියේම පාද සපා කා තිබේ. Phil Bronstein ගේ පාදයේ ස්නායු නැවත සම්බන්ධ කරමින් ශල්‍ය කර්මයක් පවා කරන්නට තරම් මේ සපා කෑම දරුණු වී ඇත.

සත්ව උද්‍යානයක තම භාරකරුවා සමග කොමඩෝ මකරෙක්

කොමඩෝ මකරා තමාගේ ගොදුර මරා දමන්නේ ඔවුනටම ආවේණික සුවිශේෂී ක්‍රමයකටය. ගොදුර මතට එක්වරම පැන තම නියපොතු ආධාරයෙන් නොවැටී සිටින අතරම තම තියුණු දැති සහිත දත් ආධාරයෙන් ගොදුර තදින් සපා...සම තීරු වලට ඉරා දමයි. යම් හෙයකින් මකරාගේ සපාකෑම් සහිතව සත්වයෙක් පලා ගියහොත් ඒ සත්වයා ජීවත් වන්නේ තවත් පැය 24 ක කාලයක් පමණි. මකරාගේ ඛේඨයේ විෂ සහිත බැක්ටීරියා විශේෂ 50 ක් පමණ තිබෙන හෙයින් සපාකෑමට ලක්වූ සත්වයා ලේ විෂවීමෙන් මියැදෙන්නේය. තමාගේ ගොදුර තමාගෙන් ‍බේරී පලා ගොස් වෙනත් තැනක මිය ගියද, කොමඩෝ මකරාගේ සංවේදක සිරුර ඇති තැන පිළිබඳ දත්ත ලබාදෙන නිසා ඒ සිරුරු කරා පැමිණ පසුව හෝ ඒවා බුඳින්නට මකරාට අපහසු නැත.

තියුණු නියපොතු

කොමඩෝ මකරාගේ ඛේටය විෂ සහිත බව දන්නා මුත් එය කෙතරම් විෂ සහිතදැයි සෙවීමට 2005 වසරේදී මෙල්බර්න් සරසවිය විසින් විශේෂ පරීක්ෂණයක් පවත්වා තිබේ. කොමඩෝ මකරාගේ පවුලටම අයත් වන කබරයන් විශේෂ දෙකක් සහ කොමඩෝ මකරෙක් මිනිසුන්ගේ අත්වල ඇඟිලි හපා කෑ අවස්ථා නිරීක්ෂණය කල විට පර්යේෂණ කණ්ඩායමට දකින්නට හැකි වී ඇත්තේ සෑම විටම එකම ප්‍රතිඵලයක් උදා වී ඇති බවයි. වේගයෙන් ඇතිවන ඉඳිමුම, ලේ කැටි ගැසීම අඩාල වීම, වැළමිට දෙසට පැතිරී යන අධික වේදනාව ඒ ලක්ෂණ වලට අයත් විය. ‍ඇතැම් ලක්ෂණ පැය ගණනාවක් පුරා පවතී.

2009 වසරේදී මේ පරීක්ෂණ කණ්ඩායම සංරක්ෂණය කරල ලද කොමඩෝ මකරෙකුගේ හිසක් සිංගප්පූරුවේදී MRI Scan පරීක්ෂාවට ලක් කොට යටි හනුව ආසන්නයේ ඇති අවයවයකින් විෂ සහිත එකිනෙකට වෙනස් ප්‍රෝටීන විශේෂ නිකුත් කරන බව සොයාගෙන තිබේ. ඒ අනුව කොමඩෝ මකරෙකුගේ හපැකෑමකට ලක් වුවහොත්,

ලේ කැටි ගැසීම නතර වීම, රුධිර පීඩනය අඩු වීම, මස්පිඬුවල ඇති වන ආඝාත තත්වයන්, ශරීරයේ උණුසුම වේගයෙන් පහළ යාම, කම්පන තත්වය සහ සිහිකල්පනාව ගිලිහීම වැනි ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන බව සොයාගෙන තිබේ. ඒ අනුව මකර‍ාගේ මුඛයේ ඇති බැක්ටීරියාවන් නිසා ජීවිත හානි සිදුවේ යැයි තිබූ පැරණි මතය යම් තරමකට විවාදයට ලක් වී ඇත. එහෙත් කෙළ බිඳක් ගෑවුන පමණින් මරණයට පත්වන්නේ යැයි දෙහිවලින් අතුරුදහන් වූ මකරා ගැන ලියවුන ලංකාවේ පුවත් පත් වාර්තා වල සටහන් වී තිබූ කරුණ සාවද්‍ය බව මේ පරීක්ෂණ වාර්තා වලින් තහවුරු වෙයි.

ප්‍රජනනය සඳහා කාලය උදාවන අවස්ථාව වන විට පිරිමි සතුන් හුදෙකලා වෙති. ඔවුන් තනි තනි වශයෙන් තම බල ප්‍රදේශ වෙන් කරගන්නා අතර  ඇතැම් විටෙක එය කිලෝමීටර් 2 ක් තරම් දුරකට විහිදෙයි. තම බල ප්‍රදේශයේ ආරක්ෂාව තර කරන්නට නිතරම මුර සංචාරයේ නිරත වෙන්නට ඔව්හු ප්‍රිය වෙති. මැයි සහ අගෝස්තු මාස අතර සංවාසයේ යෙදී සැප්තැම්බර් වන විට බිත්තර දැමීමට ගැහැණු සතාට හැකියාව ලැබේ. සාමාන්‍යයෙන් එක් වරකට බිත්තර 30 ක් පමණ මුදාහරින්නට ගැහුණු සත්වයා සමත් වෙයි.

ප්‍රේමයෙන් වෙළුන කොමඩෝ මකර යුවලක්

කොමඩෝ ගැහැණු සතුන් උපායශීලීව තම කැඳලි තනන්නේ තම බිත්තර දඬයමේ එන විලෝපිකයන්ගෙන් ඒවා ආරක්ෂා කරගන්නා සූක්ෂම ක්‍රමවේද සහිතවය. කැඳැල්ලේ සැකැස්ම අනුව නොමග යන විලෝපිකයන්ගෙන් බිත්තර බේරා ගන්නට එමගින් හැකියාව ලැබෙයි. එක් බිත්තරයක් grapefruit ගෙඩියක් තරමට විශාල වෙයි. මාස තුනක් අඛන්ඩව බිජු රැකීමෙන් පසු කොමඩෝ මකරුන් මෙලොව එළිය දකියි.

කොමඩෝ මකරුන් සම්බන්ධ තවත් අරුම පුදුම තොරතුරක් තිබේ. ගැහුණු සතා බිජු ලන්නට පිරිමි සත්වයා සමග කායික එක්වීමක් හැමවිටම අවශ්‍යම නොවේ. එක්වීමක් ඇතුවත් නැතුවත් උන්ට බිජු ලන්නට හැකියාව තිබේ. ලන්ඩන් සත්වෝද්‍යානයෙන් මේ පුවත තහවුරු කොට ඇත. පිරිමි සතකු සමග එක්වීමකින් පසු බිත්තර දැමූ ගැහැණු සතෙකු නැවත පිරිමි සතෙකු හමුනොවන ලෙස වෙන් කර තැබුවද නැවත වතාවක් බිත්තර දැමූ බව එහිදී නිරීක්ෂණය වී තිබේ. පළමු එක්වීමේදී නිකුත්වෙන ශුක්‍රානු ගැහැණු සත්වයාගේ සිරුර තුල ගබඩා කල හැකි ක්‍රමයක් කොමඩෝ මකරාට ඇතැයි සත්ව විද්‍යාඥයින් විසින් උපකල්පනය කොට තිබේ.

කොමඩෝ මකරෙක් මෙලොව එළිය දකින විට අඟල් 12 ක පමණ දිගකින් යුතු වෙයි. අනෙක් සතුන්ගේ මෙන් අලුතින් උපන් පැටවුන් කොමඩෝ මකර දෙමාපියන් විසින් රැකබලාගන්නා බවක් දැනගන්නට නැත.

මකර පැටව්

කෙටි කලකින්ම මේ පැටව් ගස් බඩ ගාන්නටත්, එහෙ මෙහෙ ඇවිදින්නටත් පටන් ගනියි. ඒ කාලය වන විට සත්ව උද්‍යානයක නම් පැටවුන් වැඩිහිටි කොමඩෝ මකරුන්ගෙන් සහ උන්ගේ දෙමාපියන්ගෙන් වෙන් කරන්නේ වැඩිහිටි සත්වයින් විසින් මේ පැටවුන් ආහාරයට ගැනීම වළක්වාලීම සඳහායි.

අවුරුදු 4 ක් ගත වන විට කොමඩෝ මකරෙක් අඩි 4 ක පමණ දිගින් යුතු වෙයි. ඒ වයසේදී  වැඩිහිටියන් සමග උන්ට නිරුපද්‍රිතව වෙසෙන්නට හැකිය. කුඩා අවධිය කරදරයකින් තොරව ගත කලහොත් කොමඩෝ මකරෙක් අවුරුදු 30 ක පමණ කාලයක් ජීවත් වෙයි.

කොමඩෝ මකරා යනු වඳවීමේ තර්ජනයට ලක් වී ඇති සත්වයෙකි. ජාත්‍යන්තර ස්වභාව ආරක්ෂණ සංගමයේ රතු දත්ත පොතට ඔවුන් වර්තමානය වන විට ඇතුලත් වී සිටිති. මේ අවස්ථාව වන විට ලෝකය පුරා සිටින සමස්ත කොමඩෝ මකර ගහණය  6000 ක් පමණ වෙයි. ඔවුන්ගේ ජන්ම භූමිය වන ඉන්දුනීසියාවේ මේ සත්වයා ආරක්ෂිත සත්වයෙකු ලෙස නම්කොට කොමඩෝ ජාතික උද්‍යානයේදී සංරක්ෂණ කටයුතු සිදුකිරීම මේ වන විටත් ඉන්දුනීසියානු රජය විසින් ආරම්භ කොට තිබේ.

ඉන්දුනීසියාවේ කාසියක කොමඩෝ මකර රුව

කොමඩෝ මකර බිජු රැකීමෙන් ඉන්දුනීසියාවෙන් පිටත පළමු වරට කොමඩෝ මකරුන් බිහිකලේ 1992 දී ඇමරිකානු ජාතික සත්ව උද්‍යානයයි. එහිදී ‍කොමඩෝ මකර පැටවුන් 55 ක් දෙනෙකු මෙලොව එළිය දුටු අතර ඒ සත්වයින් ‍වර්තමානය වන විට ලොව පුරා සත්ව උද්‍යාන 30 ක ජීවත් වෙති. සමහර විට දෙහිවලින් පැන ගොස් නැදිමාලේ ඇළක සිටියදී නැවත කුදලාගෙන විත් කූඩුවට දැමුවේ ඇමරිකාවේදී උපත ලද සත්වයෙකු වන්නටත් බැරි නැත.

අද ලිපියට මූලාශ්‍ර

1
2

මම කාමරේ අරින සිරා කොලුවා.

ප.ලි

දෙහිවල සත්තුවත්තෙන් පැන ගිය කොමඩෝ මකරා ගැන පුවත මෙතැනින්